Óscar Romero gotzain martiriari buruzko dokumental bat ikusi dugu: “Monseñor. The last journey of Óscar Romero”. Benetako historia eta gertakizunak dira, ez fikziozko fileme bat. Romeroren benetako ahotsa eta irudia ditugu aurrean, hainbat argazki eta telebista erreportajetan.
Monsinore Óscar Romero San Salvador hirian hil zuten, tiroz, 1980ko martxoaren 24an, Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari zela.
Óscar Romero El Salvadorren jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean. Apaiz ikasketak han eta Erroman egin zituen. 1942an apaiz ordenatua izan zen. 1970ean gotzain ordenatu zuten. 1977an San Salvadorreko artzapezpiku izendatu zuten 1977an
Artzapezpiku izaten hasi zenean, gobernuak babestutako talde militarrek apaiz ugari hil zituzten urte gutxitan, nekazari pobreei laguntzeagatik. Horien artean lehenbizikoa Rutilio Grande jesuita. Jende asko “desagerrarazi” zuten. Óscar Romerok, biolentziarik erabili gabe, biktimen eskubideen defentsa publiko eta argia egin zuen. Iganderoko hitzaldietan giza eskubideren urraketa ugari salatu zituen. Eliza katolikoaren barruan pobreen aldeko lehentasunezko aukeraren defendatzailetzat hartu zen. Bere homilietako batean monsinore Romerok honako hau esan zuen: “Elizaren misioa pobreekin identifikatzea da, horrela aurkitzen du bere salbazioa Elizak”.
Hil aurreko egunean eskaera gogorra egin zion armada salvadortarrari: “Dei berezia egin nahiko nieke armadako gizonei. Hain zuzen ere, Guardia Nacionaleko baseei, poliziarenei, koarteletakoei… Senideok, gure herri beraren kide zarete. Zuen senide nekazariak ari zarete hiltzen. Eta gizon batek emandako hiltzeko aginduaren aurrean, Jainkoaren legeak gailendu behar du. Eta hau esaten du: “Ez hil”. Inongo soldaduk ez du obeditu behar Jainkoaren legearen kontra doan agindurik.”
1994 urtean bera santu izendatzeko prozesua zuten. Latinoamerikan askok “San Romero Amerikakoa” deitzen diote. Eliza katolikoaren mugetatik kanpora, Anglikanoek ere santutzat hartzen dute. “Santu” izendatu zuen 2018ko urriaren 14an Frantzisko Aita Santuak .
Idatz ezazu Romerori buruzko zure iruzkina, zure iritzia emanez.
Óscar Romero, ikusi dugun filmea ikusi eta bere inguruan egindako lanen ostean, ondoriozta dezakegu gotzain garrantzitsu bat izateaz gain, San Salvadorreko zein inguruetako herrien historian pertsona garrantzitsua izan zela. Bere gotzain garaiak ordura arte inork salatu ez zituen, eta azken urte haietan San Salvadorreko herritarrek bizi zuten, injustiziei aurre egin eta konponbide bat aurkitzen saiatu zen. Honela, besteak beste, garai hartako nekazariek bizi zuten egoera salatu zuen, militarren menpean beldurrez eta askatasun gabeziaz jositako errealitate gogorra bizi baitzuten.
Óscar Romero 1917an jaio eta 1980an hil zen, biak ere San Salvadorren. Teologia ikasketak egin zituen, hauen zati garrantzitsu bat Erroman, eta ondoren, 1970ean gotzain ordenatu zuten. Zazpi urte beranduago, San Salvadorreko artzapezpiku izendatu ostean, ordea, hasi zen haren bizitzako aro esanguratsuena. Meza ostean hitzaldiak ematen hasi zen(telebistan, irratian… ere bai). Hitzaldi inspiragarriak, inguruko edozein nekazari zein herritar bere eskubideen alde borrokatzera bultza zezakeena. Hitzaldi hauetan esandako zenbait hitzek, ordea, beren ondorio gogorrak zituzten. Adibidez, bere oso lagun on baten heriotza jasan behar izan zuen, Rutilio Granderena, hau gobernuak asesinatu ostean. Baina amore ematea ez zenez bere hiztegian sartzen, jarraitu egin zuen, gobernuaren jazarpenek bere heriotzara bideratu zuten arte, 1980an.
Romero bizi zen artean garrantzitsua izan zen San Salvador bertako herritarrentzat, baina bere lanaren garrantzia beranduago zabaldu zein goretsi zen mundu mailan. Santu izendatua ere izan zen, eta bere hitzaldiak ondoren behin baino gehiagotan eta toki bat baino gehiagotan izan ziren berriz entzunak. Óscar Romerok irakatsi zigun zerbait lortu nahi badugu, borrokatu egin behar dugula, ingurukoek jarriko dizkiguten traba guztien gainetik. Bizitza bakarra daukagu, eta nork ez luke munduan bere zati zein memoria polit bat utzi nahi hiltzen denean? Nork ez luke nahi bere bizitzak zerbaitetarako balio izan duela sentitzea?
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren.
Gotzain garrantzitsu bat izan zen baina hori baino gehiago ere bai, San Salvadorreko historian pertsonaia oso garrantzitsua izan zen.
Gotzain izan zen denboran, San Salvadorreko herritarrek bizi zituzten injustiziak salatu eta konponbide bat aurkitzen saiatu zen.
Batez ere, garai hartako herritar xume eta nekazarien egoera salatu zuen, militarren mende bizi baitziren.
Esaten zituen gauzek ordea ondorio latzak ekarri zizkion, adibidez bere lagun handia, Rutilio Granderen heriotza jasan izan behar zuen, gobernuak hil baitzuen.
Berak ordea, ez zuen amore eman eta borrokan jarraitu zuen, egun batean meza ematen ari zen bitartean, 1980ko martxoaren 4an, gobernuak hil zuen arte, aurretik mehatxu asko jaso baitzituen.
ÓSCAR ROMERO. Persona destacada e inolvidada por sus buenas acciones .Fué un sacerdote católico , que tiene mucha misiscordia en su corazón.
Óscar Romero fué un ingente defensor de los derechos humanos , en el que actuó denunciando numerosas violencias y también manifestó en público su solidaridad hacia las víctimas de violencia en su propio país . A causa de aquello , se provocó un movimiento radical ; una protesta internacional de falta de respeto a los derechos humanos en el Ecuador .
Tristemente murió en un asesinato durante una celebración de misa .
Hoy en día se le conoce como santo y al mismo tiempo una persona con dignidad y honra .
Óscar Romero oso pertsona garrantzitsua izan da Elizaren barruan. San Salvadorren bizi zen eta bertan hil zuten meza ematen ari zela. San Salvadorren pertsona asko hiltzen ari ziren poliziek tirokatuta, torturatuta… eta Óscarrek hura aldatzea nahi zuen. Bertako biztanle pobreentzat pertsona garrantzitsu bat zen, harekin fidatu zitezkeen. Garai hartan El Salvadorren zegoen gobernuaren aurka egin zuen urte batzuetan baina azkenean tirokatuta hil zuten. Hilketa hura ospetsu egin zen, pertsona asko joan ziren bere hiletara. Hutsune handia utzi zuen biztanle pobreenen bihotzetan. Hark esaten zuen soldaduek ez zutela Jainkoaren legearen aurka joan behar, hau da, ez zutela zertan pertsona bat hil beharrik.
Bere bizitzari buruzko filma egin dute “Monseñor. The last journey of Óscar Romero” izenekoa. Bertan lehen aipatutako gertaerak agertzen dira. Óscarren hitzak ere filmean sartu dituzte.
2018. urtean Aita Santuak Santu bilakatu zuen, urriaren 14an.
1917an jaio eta 1980an hil zen San Salvadorren. San Salvadorreko pertsona garrantzitsuenetako bat bihurtu da. Nekazariek eta herritarrek sufritzen zituzten injustiziak salatzen zituen eta soluzio bat eskatzen zuen.
Militarren menpe bizi ziren eta Romeroren ustez horrek ezin zuen horrela izan eta egoerak aldatu egin behar zuen. Gobernuaren aurka zegoen eta mendekuan Rutilio Grande hil zuten eta gaizki pasatu zuen.
1980ko martxoaren 4ean hil zuen gobernuak, nahiz eta aurretik mehatxu asko izan zituen, baina martxoaren 4ean akabatu zuten berarekin.
Monsinore Romero (Oscar Romero), 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren.
Bertako jendearentzat, oso pertsona garrantzitsua izan zen, nahiz eta, berak bere burua gotzain normal bat bezala ikusi. Gauza on asko egin zituen San Salvadorreko jendearen alde. Horregatik egin zen hain ospetsu.
Bertan bizi zenetik, bertako jendearen aurka zeuden injustizien kontra egin eta horien aldeko konponbideak aurkitu zituen. Bertako militar eta sarjentuen mende bizi bait ziren.
Baina oso gogorra egin zitzaion denak bere aurka baitzituen. Denak Oscar Romero hiltzea nahi zuten.
Egun batean oso oso notizia txarra jaso zuen. Bere lagun Rutilio Granderen heriotza jasan behar izan zuen, gobernuak hil zuen. Oso golpe handia izan zen hori Oscarrentzat.
Berak ordea, ez zuen amore eman eta borrokan jarraitu zuen gobernuaren aurka.
Egun batean, ohikoa zenenez, meza ematen hari zen eta bapatean militarrak sartu eta tirokatzen hasi ziren. Bala horietako batek Monsinore Romerori jo zion.
1980ko martxoak 4ean hil zuen gobernuak.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren.
Gotzain eta San Salvadorreko pertsonai garrantzitsu bat izan zen.
Gotzaina izan zen denboran, San Salvadorreko herritarrei laguntzen zien eta konponbide bat aurkitzen saiatzen zen.
Garai hartako herritar xume eta nekazarien egoera saltzen zuen militarren mende bizi baitziren.
Esaten zituen gauzengatik ondorio asko ekarri zizkion, bere lagun handia Rutilio Granderen heriotza jasan izan behar izan zuen, gobernuak hil zuen.
Berak ez zuen hetsi eta borrokan jarraitu zuen, egun batean meza ematen ari zen bitartean, 1980ko martxoaren 4an, gobernuak hil zuen arte, nahiz eta mehatxu asko eduki hori pasa aurretik.
Oscar Romero 1917an jaio eta 198oan hil zen. San Salvadorreko herritarrentzat oso gotzain garrantzitsua izan zen. Oscar Romerok teologia ikasi eta gero gotzain egin zen.
Herritarren eskubideen alde borrokatu zuen. Bere hitz eta hitzaldiekin herritarrak animatu zituen borroka egitera, beraien eskubideen alde borrokatzera.
Jende asko zegoen Oscarren aurka, politikariak, militarrak.. eta ondorio latzak izan zituen. Bere inguruko jendea hil zuten. Hala ere berak ez zuen amore eman.
Gobernua Oscarren aurka zegoen, eta mehatxu asko egin zizkioten. Halako batean hil egin zuten. 1980ko martxoaren 4an alegia.
Oscar Romero 1917an jaio eta 1980an hil zen San Salvadorren. Gotzain garrantzitsu bat izan zen baita San Salvadorreko historian pertsonaia oso garrantzitsua ere.
San Salvadorren bizi izan zen bitartean bertako injustiziak salatu eta konponbide bat aurkitzen saiatu zen. Salatu zuen gauza bat herritar xume eta nekazarien egoera izan zen, militarren mende bizi baitziren.
Esan zituen gauzak orea ondorioak ekarri zizkion, bere lagun handiaren, Rutilio Granderen, heriotza jasan behar izan zuen, gobernuak hil baitzuen. Berak amore eman gabe borrokan jarraitu zuen, egun batean meza ematen hari zen bitartean, 1980ko martxoaren 4an, gobernuak hi zuen arte, aurretik mehatxu asko jaso baitzituen.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren.
Gotzain bat baino gehiago zen, behartsuenei laguntzeko prest zegoen pertsonaia bat izan zen. Literalki, bere bizia eman zuen haiengatik.
Bere homiliak jende askori lagundu zien, baina esaten zituen gauza askok jendea, gobernua, bere kontra jartzea ekarri zuen. Behartsuenek asko miresten zuten, bazekiten gotzain entregatua zela eta edozer egingo zuela beraiengatik. Eskuzabala ere bazen eta bizitza oso begi onez begiratzen zuen, bertan zeuden gauza batzuk, gehienbat pertsonak gaiztoak, begi onez ez ikusi arren.
1980ko martxoaren 4an, meza ematen ari zen bitartean, soldaduak hil egin zuten mehatxu askoren ondorioz.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren.
Gotzain garrantzitsu bat izan zen asko lagundu zielako hango pertsonei, eta horrela San Salvadorreko pertsonaia oso garrantzitsua izan zen.
Gotzain zela, San Salvadorren injustiziak salatu eta konpondu zituen. Batez ere, garai hartako pobreei eta nekazariei lagundu zien, militarren mende bizi zirelako.
Esandako gauzengatik ondorioa txarrak izan zituen, adibidez, bere lagun Rutilio Granderen heriotza jasan behar izan zuen.
Ez zuen amore eman ordea, eta aurrera jarraitu zuen. Egun batean meza ematen ari zela, 1980ko martxoaren 4an, gobernuak hil zuen.
Oscar Romero 1917an jaio eta 180an hil zen (hil zuten), San Salvadorren bizi zen eta hango apaiz katolikoa izan zen. Diktaduraren aurkako oposizio katolikoko aitzindari bihurtu zen.
El Salvadorko baztertuen eta pobreen eskubideen alde borrokatu zuen, batez ere.
Lehen esan dudan bezala San Salvadorko katedralean meza ematen ari zela hil zuten; handik gutxira pobreen eskubideen aldeko martiritzat hartua zen. Bere ideiak ondorio oso txarrak ekarri zizkion ze horren kulpez bere laguna hil zuten (Gobernuak hil zuen)eta baita bera ere.
Oscar Romero, gotzain garrantzitsu bat izan zen, bai San Salvadorren bai inguruetako herrietan. Bere konpromisoa oso handia izan zen herriarekin eta herrian zegoen egoera larrietan asko lagundu zuen eta lan handia egin zuen dena konpon dadin; zoritxarrez, egoera ez zen hobetu eta Monseñor Romerok ez zuen lortu bakea bermatzea. Hala ere, bere laguntza eta sakrifizioa oraindik eskertzen dira San Salvadorreko herrian. Gotzain zen unean, nekazarien eta pertsona xumeen egoera eta hilketak salatu zituen. Monseñor Oscar Romero 1980ko martxoaren 24an hil zuten tirokatuta Divina Providencia ospitaleko kaperan. DEP
Oscar Romero 1917 jaio eta 1980 hil zen asesinatuta, gotzain izan zen san salvadorren oso garrantzitsua izan zen san salvadorren.
orain dela gutxi santu izendatu zuten konkretuki 2018ko urrian, eta san salvadotrrentzako historian oso pertsonai garrantzitsua izan zen.
Berak san salvadorreko gobernuaren kontra zegoen eta bere bizia arriskuan jartzen zuen pobreei laguntzen zionean.Hil egin zuten ikusten zutelako pixkanaka pixkanaka jendea eta polizia beraien kontra jartzen hari zela eta etorkizunean problema asko eman zituzkela bera hil baino lehenago gobernuak gotzain gehiago hil zituen adibidez berarentzako oso pertsona garrantzitsua izan zena berarentzako Rutilio Grande
Oscar Romerok iruditzen zait oso lan handia egin zuen San Salvadorretik biolentzia ahal zuen moduen kentzeko eta nekazarien alde ere hitz egin zuen beraien egoera hobetzeko niri berak egin zituen esfortzu horiek oso ondo iruditzen zaizkit lan gogorra egin zuen eta horregatik artzapezpiku izendatu zuten horrela beraren hitzak gehiagorena iritsiko ziren elizaren partetik oso ideia ona iruditzen zait bera artzapezpiku izendatu izena eta bera santu egitearen alde nago.
Oscar Romero, oso gotzain garrantzitsua izan zen 1917-1980 bitartean. Besteei laguntzearren ahal izan zuen guztia egin zuen, eta 2018ko urrian santu izendatu zuten.
Garai hartan Salvadorren herritar gehienak militarren mende zeuden eta beste gauzen artean hori salatu nahi izan zuen, eta injustizia guzti horiekin amaitu arte amore ez zuela eman erakutsi digu. Horrekin ondoriozta dezakegu zerbait nahi badugu inoiz ez dugula etsi behar eta ez dugula amore eman behar. Bere bizia eman zuen injustizia horiekin amaitzeko.
1980an gobernuak bere iritzi berdina ez zuelako meza batean hil zuten, eta egun hartatik aurrera oso pertsonaia garrantzitsua bilakatu da bai elizan baina baita ere elizarengan sinisten ez dutenentzat.
Óscar Romero pertsona eredugarria iruditzen zait. Filmean oso ondo adierazten da egin zuena, batez ere pobreen alde egindakoa. Azkenean tiroketa batean hil zuten baina oraindik ezaguna da.
Bere nahia pobre (nekazari) gehiago ez hiltzea zen eta bere laguntza eskaini zuen momentu danetan hori aurrera ateratzeko.
San Salvador hirian oso garrantzitsua izan zen, ez elizarentzat bakarrik. Batzuk Jesusekin alderatzen dute. Oso eskuzabala zen.
Artzapezpiku izendatu zutenean gobernuaren aurka ere agertzen zen askotan, gatazka ugariak zeudelako momentu horietan. Apaiz asko hil zituzten nekazarien alde agoteatik baina hala ere, berak aurrera jarraitu zuen bere eginkizunarekin.
Uste dut bizia eman zuela besteen alde eta Santu izendatzea 2018an oroimen polit bat izan dela. Horrelako pertsonak erakusten dute benetan nola jokatu behar dugun eta ez dugula inoiz etsi behar.
Óscar romero 1917 jaio san eta 1980hil zan eta latino merikanoa da eta Monseñor Roremoro eta jendeari laguntzen zuten eta leno pakenan zegola eta jendea zuizidoa egon zaudelako , eta borroka zen bino pixkana disparaten zegiegola eta óscarrek hil zan eta ehortzi lurra sartu dudalako .
Oscar Romero 63 urte zituela hil zen, hau da, 1917an jaio eta 1980an hil zen.
Gotzain garrantzitsu bat izan zen eta asko maite izan zuten. Baita ere San Salvadorreko historian pertsonaia garrantzitsuenetako bat.
Lehen esan dudan bezala, San Salvadorreko historian egon zen gotzain bezala eta denbora horretan asko ikasi zuen. Hiri horretan injustizia asko egon ziren eta berak salatu egiten zituen, eta laguntzen saiatzen zen.
Hiri hartako nekazarien egoera salatu zuen gehiena, oso egoera larrian zeudelako militarren menpe egoten.
Baina esaten zituen gauzak bere alde txarra ere bazuten, Rutilio Grande hil zuen gobernuak.
Baina hala ere Oscar bere pentsaerekin jarraitu zuen.
Egun batean meza ematen ari zela hil egin zuten, 1980ko martxoaren 4an, baita ere gobernukoek.
Oscar Romero gotzain garrantzitsu bat izan zen, 1917an jaio eta 1980an hil zen San Salvadorren. Teologia ikasketak bertan eta Erroman egin zituen, 1970an gotzain ordenatu zuten. Zazpi urte beranduago hasi zen bere aro esanguratsuega. Mesa eman eta gero hitzaldiak ematen zituen telebistan, irratian…HItzaldi inspiragarriak ziren. Bere oso lagun on baten heriotza jasan behar izan zuen, gobernuak asesinatu zuen eta. San Salvadorreko herritarrek bizi zituzten injustiziak salatu eta konponbideak aurkitzen saiatu zen. Azkenean bera ere hil zuten. Ez zelako isildu. Bere lanaren garrantzia asko zabaldu zen, ia mundu mailan. 2018an santu izendatu zuten.
Nere ustez gizon hau oso gizon gogorra zen ez zuelako nahi horrelako gizartea. Asko eman zuen besteei laguntzeko, ez ze isildu eta gobernuaren kontra zegoen, gainera bere oso lagun ona hil zuten eta horrek ere gehiago gogortu zion. Azkenean bera ere hil zuten, bere bizitza eman zuen besteengandik.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen, tirokatuta. San Salvadorreko historian oso garrantzitsua izan zen, berak nekazarien eta herritar xumeen egoera salatzen zuen batik bat, haiek denak gobernuaren eta militarren menpe bizi baitziren. Oskarrek horren aurka egiten zuen eta mehatxu asko jasan zituen, bera hil aurretik ordea bere lagun min bat hil zuten, Rutilio Grande hain zuzen ere. Oscar Romero San Salvadorreko gotzain garrantzitsu bat izan zen, gotzain izan zen bitartean bertako herritarren egoera salatzen zuen eta gobernuak ematen zien tratua, berak mehatxu asko jaso arren salatzen jarraitu zuen eta azkenean meza ematen ari zenean egun baten tirokatu eta hil egin zuten. Oskarrek teologia ikasketak egin zituen hauetatik gehienak Erroman egin zituen eta ikasketak amaitu ondoren gotzain izendatu zuten.
Óscar Romero El Salvadorreko gotzain oso garrantzitsua izan zen. 1917ko Abuztuaren 15ean jaio zen El Salvadorren. Handiagoa zenean, bere teologiako ikasketak bertan eta Erroman egin zituen. Dokumentalean ikusten denez, El Salvadorrera itzuli zenean, bertan zauden injustiziak ikusita, ez zen besoak gurutzaturik gelditu.
Gobernuak herritarrak zapaltzen zituen, eta gehienak, hil. Óscar Romerok honen aurrean hitzaldiak ematen zituen elizan, biolentzia erabili gabe, egoera aldatzearen ondorioz. Izan ere, jendea ere hil zezaketen honen hitzaldietara joaten baziren. Jendeak ez zuen adierazpen askatasunik.
Romerok jarraitzaile asko lortu zituen, asko miresten zutenak. Baina, gauza onak bakarrik ez zituen lortu, txarrak ere bai; gobernuak gorrotatzen zuen, eta Romeroren jarraitzaileak uste zuten lehenago edo beranduago hilko zutela.
Hala ere, berak hitzaldiak ematen zituen, giza eskubideak bermatzearen ondorioz. Baina, halako batean gertatu zen beldur gehiena ematen ziena: hitzaldietako batean, Romero tiroka hil zuten, 1980an. Honen aurrean jendea oso triste eta itxaropen barik jarri zen. Beraien ordezkari handiena hil egin baizuten.
2018an santu izendatu zuen Aita Santuak.
Gaur egun, Óscar Romero oso pertsona garrantzitsu bat bezela dago hartuta, giza eskubideen ordezkari bat bezala.
Oscar Romero 1980 hil zen pobreea eta 1917an jaio.Teologia ikasketak egin zituen, hauen zati garrantzitsu bat Erroman, eta ondoren, 1970ean gotzain ordenatu zuten.historian pertsona garrantzitsua izan zela San Salvadorreko herritarrek bizi zituzten injustiziak salatu eta konponbide bat aurkitzen saiatu zen. 1980ko martxoaren 4an, gobernuak hil zuen arte, aurretik mehatxu asko jaso baitzituen.
Oscar Romero oso pertsona ausarta iruditzen zait, bera gotzaina izanda eta militarrak apaiz garrantzitsu asko hiltzen ari ziren denboraldi batean, bera lasai zegoelako, bere lanak egiten: pobreei lagundu, desagertutakoak defendatu… Gainera, militarrei errua botatzen jendaurrean, baina beti biolentziarik gabe. Arrazoi honengatik tirokatu zuten militarrek; baina hala ere, herria bultzatu zuen militarren aurka egitera eta Santu izendatu zuten. Ausardi osoarekin kritikatu zituen militar armatuak beraien aurrean.
Oskar Romero 1917 jaio zen eta 1980 hil zen San Salvadorren tirokatuta. Gotzain oso garrantzitsua izan zen San Salvadorreko jendearentzat, gobernuak San Salvadorreko nekazariei egindako injuztiziak salatzeagatik. Oscar Romerok batez ere , San Salvadorreko binztanle xumeen bizimodua salatu zuen. Berak esaten zituen gauzengatik gauz txar asko jasan behar izan zituen; horietako bat, bere lagun handiaren heriotza jasan behar izan zuen Rutilio Granderen heriotza jasan behar izan zuen, gobernuak hil bait zuen mendeku modura. Hori gertatu eta gero ere ez zuen amore eman eta San Salvadorreko binztanle xumeen alde borrokan segi zuen. 1980an meza bat ematen ari zela gobernuak hil zuen harte.
Ikusi dugun filmean Òscar Romeron bizitza kontatzen da, berak teologia ikasketak egin zituen erroman
Óscar Romero mundu honetan egon diren pertsonarik onenetakoa da egin duen gauzagaitik.
El Salvadorreko gobernuak eliza katoliko baten kargu ipini zioten erraz kontrolatuko zutela uzten zutelako. Baina Óscar Romero ez zen politikoen alde jarri baizik eta pobreen eta nekazarien alde, Ez zitzaion injustizia guztatzen eta igandero txarla bat ematen zien bere entzuleei. Baina herritarretan bere txarlak afektu handia edukitzen zuen eta soldaduetan ere afektua edukitzen hasi zenean, gobernuak Òscar Romero hil egin zuten iraultza bat prebenitzeko.
Bere gotzain garaiak ordura arte inork salatu ez zituen, eta azken urte haietan San Salvadorreko herritarrek bizi zuten, injustiziei aurre egin eta konponbide bat aurkitzen saiatu zen.
Óscar Romero 1917an jaio eta 1980an hil zen, biak ere San Salvadorren. Teologia ikasketak egin zituen, hauen zati garrantzitsu bat Erroman, eta ondoren, 1970ean gotzain ordenatu zuten.
ez zuen amore eman eta borrokan jarraitu zuen, egun batean meza ematen ari zen bitartean, 1980ko martxoaren 4an, gobernuak hil zuen arte, aurretik mehatxu asko jaso baitzituen.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren. Apaiz ikasketak han eta Erroman egin zituen. 1942an apaiz ordenatua izan zen. 1970ean gotzain ordenatu zuten. 1977an San Salvadorreko artzapezpiku izendatu zuten 1977an. Eliza katolikoaren barruan pobreen aldeko lehentasunezko aukeraren defendatzailetzat hartu zen. Gobernuak babestutako talde militarrek apaiz ugari hil zituzten.
Bere lagun onena, Rutilio Granderen Gobernuak hil zituzte.Oscar Romero gobernuak hil zuen 1980an.
Pelikula honetan Oscar Romeron bizitza kontatzen da. Gotzain oso garrantzitsua izan da, batik bat San Salvadorren; bertan zeuden injustiziak salatu eta hauen kontra jardun zuelako. Militarren mende bizi ziren San Salvadorren, eta ahal zuena egiten saiatu zen egoera hau aldatzeko, baina hau egiteak bere bizitzarekin ordaindu zuen, tirokatuta hil zuelako. Denbora osoan bere bizitza arriskatzen zuen besteen alde, eta horrek erakusten du oso pertsona ona zela.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren. Gotzain garrantsitsua izan zen eta garai hartako elizaren justiziaren kontra egin zuen. San Salvadorreko historian pertsonai oso garrantzitsua izan zen. Bizi zen egoera konpontzeko ahaleginak egin zituen baina ondorio gogorrak jasan zituen eta bere bizia jokoan jarri zuen gune askotan. Ez zuen amore eman eta borrokan segitu zuen. 1980 gobernuak hil zuen meza ematen ari zen bitartean.
Óscar Romero 1917. urtean jaio zen. Oscar Romero San Salvador hirian hil zuten, tiroz, 1980ko martxoaren 24an, Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari zela.
1970. urtean gotzain ordenatu zuten. Oscar Romerok esan zigun gauz bat nahi badugu lortu borrokatu egin behar dugula ori lortzeko. Oscar Romero San Salvadorreko artzapezpiku izendatu zuten. Oscar bere herrialdean oso garrantsitsua izan zen. Nire ustez ikusi dugun dokumentala oso earra izan da eta baita ere oso garrantsitsua. Oscar Romerok erakutsi digu gauzei aurre egin behar zaiela. Oso dokumental interesgarria izan da.
Oscar RomeroSan Salvadorren jaio zen 1917an eta 1980an hil zen.
Obispo garrantzitsu bat izan zen baina hori baino gehiago ere bai, San Salvadorreko historian pertsonaia oso garrantzitsua izan zen. Gotzain izan zen denboran, San Salvadorreko herritarrek bizi zituzten injustiziak salatu eta konponbide bat aurkitzen saiatu zen. Romero bizi zen artean garrantzitsua izan zen San Salvador bertako herritarrentzat, baina bere lanaren garrantzia beranduago zabaldu zen.
Zeinek ez luke naiko gure heriotxzan gurekin gogoratzea egin ditugun gauz onengatikan?
Oscar Romero oso adibide ona da horretarako. Bere bizia arriskatu zuen Salvador osogatikan.
Oso dokumental ona iruditu zait, gauzak izan diren bezala ikustea beti ona izaten baita. Ez badakigu nola gertatu diren gauzak ezin izaten dugu gure iritzi pertsonala eduki. Dokumental honekin orain badakit zeñ izan den Oscar.
Oscar Romero gotzain bat izan zen, 1917an jaio zen eta 1980an estatuak hil egin zuen. Gotzaina zen bitartean herritar pobreenei eta nekazarie laguntzen zaiatzen zen, injustiaziak salatzen zituen; baina horrek arazo batzuk sortu zizkion, estatuak bere lagunik onenetako hil egin zuen baina berak jarraitu egin zuen bere nahiarekin, mehatxu asko jaso zituen eta azkenean, 1980komartxoaren 4an Oscar Romero hil egin zuten.
2018ko urriaren 14 an Aita Santuak Santu izendatu zuen.
Óscar Romero, bere inguruan egindako lanen ostean, ondoriozta dezakegu gotzain garrantzitsu bat izan zela. Horrez gain, San Salvadorreko eta inguruetako herrien historian pertsona garrantzitsua izan zela. 1917an jaio eta 1980an hil zen, biak ere San Salvadorren. Meza ostean hitzaldiak ematen hasi zen. Hitzaldi hauetan esandako zenbait hitzek, beren ondorio gogorrak zituzten. Amore ematea ez zenez bere hiztegian sartzen, jarraitu egin zuen, gobernuaren jazarpenek bere heriotzara bideratu zuten arte, 1980an aurretik mehatxu asko jaso baitzituen.
Filma interesgarria iruditu zait, gure erlijioan pertsonai garrantzitsua izan den pertsona batela delako. Horri buruz gehiago jakitea ez da inoiz gaizki etortzen. Beti bere pentsamenduak zabaltzeko desioa zuen. Hau, denok jakinbearreko gauza izateaz gain guri hau egitera bultza gaitzake.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen. Gotzain garrantzitsu bat izan zen San Salvadorren. San Salvadorrenpertsonai garrantzitsua izan zen. Teologia ikasketak egin zituen, zati bat Erroman. 1970ean gotzain bihurtu zen. Hitzaldi inspiragarriak egiten zituen, inguruko nekazariei… Gauz gogorrak ere jasan zituen, hala nola, bere algun baten heriotza, gobernuak hil zuen. Baina beantzat amore ematea ez zen ona, beraz ahaztu eta aurrera egin zuen.
1980ko martxoaren 4an hil zuten, San Salvadorren. Gobernuak hil zuen.
Dokumental hau asko gustatu zait. Oscar Romero ez nuen ezagutzen baina orain oso bizi gogorra eta interesgarria zuela iruditu zait, eta berari buruz gehiago ikastea nahiko nuke. Gaioxei eta ezer ez zutenai laguntzen zien, eta hori oso ona dela iruditzen zait. Hau ikusitako pertsonak, agian bere izateko era aldatzen dute, onera noski.
Oscar Romero San Salvadorren bizi izan zen. 1917an jaio eta 1980an hil zen. Oscar Romero San Salvadorreko historian pertsonaia oso garrantzitsua izan zen, baita gotzain garrantzitsu bat ere. Bere gotzain garaian, San Salvadorreko herritarrek bizi izaten zituzten injustiziak saltatu eta konponbide bat aurkitzen saiatu zen; batez ere, herritar xume eta nekazarien alde egin zuen. Orren ondorioz, momentu oso gogorrak bizi behar izan zituen, bere lagun minaren, Rutilio Granderen, heriotza esaterako. Hala ere, borrokan jarraitu zuen, egun batean meza ematen ari zen bitartean, 1980ko martxoaren 4an, hil zuten arte.
Oso dokumental ona iruditu zait, benetan gertatutako gertaerak kontatzen dituelako batik bat. Gainera, uste dut orrelako dokumentalak ez direla nun nahi ikusten eta ondo iruditzen zait gazteei orrelakoak jartzea munduan gertatzen diren gauzez konturatzeko.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren. San Salvadorreko gotzain garrantsitzu bat izan zen, beraien historian beraien eskubideen aldeko borrokan asko lagundu zien. Nekazari askoren desagerpenak, injustiziak salatu zituen eta konponbide bat aurkitzen saiatzen zen.
Bere ekintzek heriotzara bideratu zuten, baina San Salvadorreko herritarren eskubideak babestu zituen. 1980ko martxoaren 4an, gobernuko armadak hil zuen, mehatxu ondoren ostean.
Jende askok ez zuen santu moduan ikusten, beste batzuk bai ordea, eztabaida askoren ondoren, 2018ko urriaren 14ean santu izendatu zuen Francisco Aita Santuak.
Dokumental honek asko erakutzi dit, Oscarrek bere bizitza pobreentzat eta herritarrentzak arriskatu du. Polizia bere aurka zegoen baina berari ez zitzaion importa, pobreek asko baite zioten eta elizara joaten ziren bere zermoia entzutera. Lehen zermoiak latinez ematen ziren eta berak erderaz guztiek ulertzeko hasi zen ematen. Oso pertsona ona iruditzen zait zela, eta ez zuen merezi hiltzera.
Oscar Romero gotzain garrantzitsu bat izan zen San Salvadorreko eta beste herri batzuen artean. Militarren menpean eta askatasun gabe jositako errealitate gogorra bizi zuen.
Óscar Romero 1917an jaio eta 1980an hil zen, San Salvadorren. Hitzaldi garrantsitsuak eman zituen, ordea politikari batzuei ez zitzaienez ondo iruditu eta beraien aurkakotzat hartu zituztenez, beraren eta beraren gendearen aurkako gerrillak egin zituzten, haien bizitzarekin akabatuz. Egun batean ordea, Romerori ere tokatu zitzaion meza ematen hari zen egun batean, tirokatuta hil zuten. Ondoren heroitzat hartu zuten.
Nire iritziz, Romerok egindako lan guztia miresgarria da.
Oscar Romero 1917an jaio zen eta 1980an hil zen San Salvadorren,Roman ikasketak egin zituen eta eta ondoren 1970ean gotzain izendatu zuten.Zazpi urte ondoren San Salvadorrera joan zen eta hor artzapezpiku izendatu zuten.Meza ostean hitzaldiak ematen hasi zentelebistan, irratian… ere bai. Hitzaldi inspiragarriak, inguruko edozein nekazari zein herritar bere eskubideen alde borrokatzera bultza zezakeena. Baina amore ematea ez zenez bere hiztegian sartzen, jarraitu egin zuen, gobernuaren jazarpenek bere heriotzara bideratu zuten arte, 1980an.
Oscar Romero gotzain garrantzitsu bat izan zen eta San Salvadorren garrantzitsua izan zen, garai hortako herritarren injustiziei konponbide bat aurkitzen saiatzen zen eta herritar xumeei laguntzen zien, bere laguna Rutilio Granderen heriotza jasan zuen baina borrokan segitu zuen baina azkenean hil egin zen eta mehatxu asko jasan izan behar zituen hil aurretik, gobernuak hil zuen 1980ko martxoaren 4an.
Oscar Romero gotzain garrantzitsua izan zen, San Salvadorreko eta inguruetako herrien historian pertsona garrantzitsua izan zen. Bere gotzain garaiak inork ez zituen salatu, eta azken urteetan San Salvadorreko herritarrek zituzten arazoei konponbide bat aurkitzen saiatu zen. Batzuetan ordea berak esandako gauzak ondorioak ekarri zizkion esate baterako, bere lagun Rutilio, gobernuak hil zuen. Egun batean, bera elizan zegoen bitartean akabatu egin zuten gobernuak pagatu egin baitzuen bera hiltzeko.
Oso ona iruditu zait film honetan agertzen baita pertsona bat non bere bizitza arriskuan jartzen duen.
San Salvadorreko gotzaina izateaz gain, oso pertsona garrantsitsua izan zen San Salvadorreko herrialdearentzat. Honek besteek zer egingo zioten beldurrik gabe herritarren pentsamenduak manifestatzen zituen. Garai haietan oso arriskutsua zen hori egitea, injustizia asko baizegoen eta edozein momentutan zure biziarein akabatu zezaketen.
Monsinore Óscar Romero San Salvador hirian hil zuten, tiroz, 1980ko martxoaren 24an, Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari zela.
Oscar Romero 1917an jaio eta 1980an hil zen Salvadorren. Gotzain eta artzapezpiku lanetan aritu zen. Jendearen alde asko egin zuen; izan ere, herritarren injustiziak konpontzen saiatu zen.
Oscarrek nekazariek bizi zuten egoera ez zuen bidezkotzat hartzen eta horregatik, goi karguko pertsona batzuekin hitz egitea eskatu zuen: armadako gizonekin. Bere eskaera nekazariak ez hiltzea zen, pentsatzen baitzuen Jainkoaren legea gizon batek emandako aginduaren gainetik zegoela.
1994an Santu izendatu zuten. Eliza katolikoko nahiz anglikanokoek santutzat hartzen zuten.
Oscar Romero pertsonaia historikoa da. Bere bizitza besteengatik eman zuen Salaketa asko jartzeagatik, ondorio latzak izan zituen; besteak beste, bere lagun Rufilioren heriotza ikusi behar izatea.
Besteei erakutsi zien arazoak hitz eginez konpon zitezkeela, nahiz eta bera meza ematen ari zen bitartean tiroz hil zuten. Justizia mahai gainera askotan atera zuen gaietako bat izan zen, baita pobreen aldeko lehentasuna ere. Honekin, Jainkoaren garrantzia azpimarratzen du.
Óscar Romero 1917an jaio eta 1980an hil zen, biak ere San Salvadorren. Teologia ikasketak egin zituen, gehiengo zati bat Erroman, eta ondoren, 1970ean gotzain ordenatu zuten. Zazpi urte ondoren, San Salvadorreko artzapezpiku izendatutakoan, hasi zen haren bizitzako aro aipatuena.
Óscar Romerok, biolentziarik erabili gabe, biktimen eskubideen defentsa publiko defendatzen zuen. Iganderoko hitzaldietan giza eskubideren urraketa ugari salatu zituen. Óscar Romerok bere bizia arriskatu zuen behartsuenen alde. Elizako kide asko hil zituzten baina berak ez zuen etsi, Óscarrek aurrera jarraitu zuen. Baina , 1980ko martxoaren 4an, gobernuak hil zuen, aurretik mehatsu asko jasota.
Asko gustatu zait, benetan igarotako gertakizunak direlako. Gainera beti egon zen behartxuenei laguntzen.
Nire ustez ikusi dugun dokumentala oso ona izan zen. Oscar Romero 1917en jaio zen eta 1980en hil zen San Salvadoren. Oso pertsona ona izan zen eta jendeari ( pobreei) lagundu egiten zizkion, danak maite zioten eta ia gehienak bere alden zeuden.
Gotzain garrantzitsu bat izan zen baina hori baino gehiago ere bai, San Salvadorreko historian pertsonaia oso garrantzitsua izan zen. Rutilio Granderen heriotza jasan izan behar zuen esan zuen gauzagatik. Ez zuen merezi hil egitera nire ustez.
Oscar Romero (1917-1980) El Salvadorreko artzapezpiku garrantzitsu bat izan zen. Beti behartsuenen alde zegoen eta tiroketa batez hiltzeko arriskua jasaten zuen zituen mehatxuagatik baino inoiz ez zen gelditu. Azkenean tiroketa baten hil zen meza ematen ari zenean. Baita ere, goizero ematen zuen informazioa militarrez kontrolatuta zauden herriei buruz eta ahal zuena egin zuen egoera hau soluzionatzeko.
Óscar Romerori buruz ikusi dugun filmea oso interesgarria iruditu zait. Ondoriozta dezakegu gotzain on bat izateaz gain, bere inguruetan (San Salvador) oso pertsonai garrantzitsua izan zela.
1917an jaio eta 1980an hil zen San Salvadorren. Han eta Erroman egin zituen bere apaiz ikasketak. Bertako (San Salvadorreko) herritarren arazoei eta injustiziei konponbide bat aurkitzen saiatu zen, bere metodoak erabiliz, guztiak maite zuten. Garai haietan gizartearen egoera oso gogorra zen, gaur egungoarekin alderatuta. Batez ere hirugarren munduko biztanleria zen besteen mende zegoena, militarren mende bereiziki. Hori Óscarrek ez zuen bidezkoa ikusten, horregatik guztia konpontzen saiatu zen, erlijio sinesmenak oinarritzat hartuta. Askotan irratian hitz egiten zuen, jendeari azken itxaropen apur hori zabalduz, guztia ondo aterako zela esanez, bere pentsamenduak zabaldu egiten zituen baita ere.
Hala ere, bere bizitza apaiz bezala, ez zen erraza izan, garai horretan gobernuko militarrak apaiz asko hil zituzten, eta berak otoi egiten zuen baina ezin izan zituen geldiarazi.
Bere unea ere iritsi zen, eta beste apaiz asko bezala, berari ere tirokatuta hil zioten. San Salvadorreko gizarteari ez zitzaion itxaropena gelditzen.
Filma hau asko gustatu zait, eta uste dut oso ona dela jendeari erakusteko eta mentalizatzeko, gure gizarteaz gain, beste gizarte mota batzuk ere badaudela, eta eskerrak eman beharko geniola bizitzari, horrelako gizarte “orekatu” batean bizitzeagatik.
Óscar Romero, oso gotzain garrantzitsua izan zen, eta bere inguruetako pertsonaia garrantzitsua izan zen. 1917an jaio eta 1980an hil zen San Salvadorren. Gotzain izan zen garaian, San Salvadorreko nekazarien egoera injustua salatu zuen (militarren menpe bizi baitziren) eta arazo hauei konponbide bat aurkitzen saiatu zen.
Teologia ikasketak egin zituen, gehien bat Erroman, eta ondoren, 1970ean gotzain ordenatu zuten. Beranduago, artzapezpiku izendatu eta gero, hasi zen haren bizitzako zatirik esanguratsuena.
Esaten zituen gauzek, ondorio larriak ekarri zitzakeen. Adibidez, Rutilio Grande (bere lagun handi bat) gobernuak hil egin zuen.
Berak ez zuen amore ematen eta bere ideiekin jarraitu zuen 1980an hil zuten arte.
Óscar Romerok irakatsi zigun zerbait lortu nahi badugu, borrokatu egin behar dugula nahiz eta ingurukoek trabak jarri.
Oskar Romero gotzain bat zen nekazarien alde egin zuen,biolentziarik gabe.1917an jaio zen eta 1980an hil zen.San salvadoren hil zuten 1980ko martxoaren 24an, meza ematen ari zela.Hil aurreko egunean eskaera gogorra egin zion armada salvadortarrari ezanez,ez hiltzeko, hori jainkoaren komntra dijoala.Santu izendatu zuen 2018ko urriaren 14an Frantzisko Aita Santuak, hil eta 38 urte geroago.Nere uztez pertsonai hou oso garrantzitsua izan da, gutxien dutenengan egin duelako borroka.
Oscar Romero jaio eta 1980an hil zen San Salvadorren. Oso gotzain garrantzitsua izan zen herrialdeko jende pobreenentzat. Gauza on asko egin zituen herriarentzat horregatik egin zen hain ospetsu. Bertan bizi zenetik, bertako jendearen aurka zeuden injustizien kontra egin eta horien aldeko konponbideak aurkitu zituen, baina bere lanaren garrantzia beranduago zabaldu zen. Meza ostean hitzaldiak ematen hasi zen, hitzaldi hauetan esandako zenbait hitzek, beren ondorio gogorrak zituzten. Amore ematea ez zenez bere hiztegian sartzen, jarraitu egin zuen, gobernuaren jazarpenek bere heriotzara bideratu zuten arte, 1980an aurretik mehatxu asko jaso baitzituen.
Oso dokumental polita iruditu zait eta pena erezi duela ikustea ze oso pertsona ona izan zen, jende askori lagundu zion.
Gaur ikusi dugun filma Oscar Romero gotzainari buruz doa. Oscar Romerok aldaketak egin nahi zituen baina aldaketa horiek biolentzia erabili gabe izan behar zuten. Filma bukaeran aipatzen dute elizako emakume eta gizonek Oscar Romero zela betraien pentsamenduak ulertzen zituzten pertsona bakarra.
Oskar Romero militarren “kontra” egin nahi zuen eta norbait hiltzeko agintzan zutenean Oscar Romerok ez egiteko esaten zioten, Jainkoaren esana soldaduek esaten zutenaren gainetik zegoelako.
Azkenik Oscar Romero riroz hil zuten 1980an kaperan meza ematen ari zela.
Oscar Romero San Savador herrian asko lagundu zuen. Berak nekazariei lagundu zion. San Salvadorreko egoera oso gogorra zen, armadak nezariei hiltzen zueten inon kulparik gabe. Oscar Romero lan asko egin zuen hori ez gertatzeko, baino azkenean bererari ere hil egin zuten. Pelikularen zehar leno bizi ziren herritarrek bakoitzak nola bizi izan zuen. Batzuk besteak baino txarrago pasatu zuten baina azkenean danak gaixki pasatu zuten. Nik usten dut armada ez zuela bate eskubiderik gendea hiltzeko eta Oscar Romero bere partetik dena jarri zuela aurrera ateratzeko herria.
Óscar Romeroren dokumentala salbadorean egon zen tenporaldia erakusten du, herrialde horretako gendearen bizitza erakusten du eta ere Óscar Romerok egindako lana militarren kontra, Óscar romero Salbadoreko marka handi bat isango da denbora oso handiarentzat.
Óscar Romerok erakutsi zuen indar fisikoa egin gabe irabastea lortu ahal litekehela, herrialdeari katolicismoaren buruz erakutzi zion eta bestehei laguntzeari ere.
Oscar Romerok El Salvador herrira heldu zenean, bertan zituzten arazoekin laguntzeko heldu zen. Herriako arazoa soldadu askok gendea hiltzen hari zela zen eta Oscar Romerok hauen-gatik hitzegiteko heldu zen. Oscar Romeroren helburua El Salvador herria laguntzea zen eta gendea hiltzen zuten moduan honek ertetzen zuen haueatik hitz egitera. Soldaduak etxeetan entzerratzen zituzten geroaogo gende hura hiltzeko. Tiroz edo dena delakoan. Oscar Romerok diskurtzu bat eman eta gero eriotza eragin zion soldaduak ez daudela derrigortuta gendearen biziarekin bukatzeko azkenean ere soldaduak herritarrak direlako eta beraien anai harrebek hiltzen hari zirelako azken finean. urrengo egunean hilda bilatu zuten elizen batean. Hau eta gero “guerrilla” izeneko gerra bat martxan zegoen eta herritarren manifestazioak egiten zituen bakoitzean soldaduak sartu beharra zuten gerraren beste borroka batekin hasita.
oscar romero san salvadoren hil zuten tiro batzuen bitartez baita ere or jaitakoa da eta or ikasi zuen san salvadoren eta roman . jendeak san romero amerikakoa deitzen zioten oscar romero santu izendatu zuten . Zuen senide nekazariak ari zarete hiltzen. Eta gizon batek emandako hiltzeko aginduaren aurrean, Jainkoaren legeak gailendu behar du. Eta hau esaten du: “Ez hil”.
Video onetan azltzen dena da ba leenik eta behin azaltzen dira pretsona batzuek eta ba ezplikatzen dute nolakoa ze Oscar Romero ta ezaten zuten ba oso pertsona ona zelka eta ere bai ba jende askori laguntzen ziola ere bai itzegiterakoan ba gauz oso garratsitsuak ezplikatzen ditu ere bai berak zekien petsola asko il egingo zela zergaitik abixu ako eduki zituen ere bai ba amenaza de muerte karta batzuek bialdu zioten eta ordun berak bazakien pertsona asko il egingo zirela eta bera ere bai zekien bera il egingo zela eta orduan bildurra zeukan zergaitik berak bazakien il egingo zela.
Eta askenik pertsona skori oso baino oso ondo iruditu zioten eta orduan pertsona asko bere alde zeuden.
Urte horietan, nekazari asko jazartzen zituzten arrazoirik gabe. Beno arrazoi bat zegoen, beldurra sartzea diktadurarekin jarraitzeko. Milaka nekazari desagertu ziren eta baita hiritar asko ere. Gerra honek sekulako mina egin zien Salvadorreko hiritarrei eta hori amaitzen saiatu zen Oscar Romero. Bere mezetan esanten zien hiritarrei honek ezin zuela horrela jarraitu eta altxatu egin behar zirela gobernuaren aurka, baina biolentziarik gabe. Behin armadako soldaduei esan zieten jendea ez hiltzeko, bere anai-arrebak zirela, eta hortik aste gutxitara hil egin zuten, tiroz.
Uste dut Romerok egindakoa ezingo zuela beste inork egin. Biolentzia erabili gabe, herrialde bat aldatzea ez da erraza. Gainera, salvadorreko jendeari arrazoi bat eman zien borrokan jarraitzeko eta ez menperatzen uzteko. Honek egin zuen inpaktua jendearen artean ez da errepikatuko. Azkenan, hil egin zuten, tiroz. Baina Oscarren hilketak ez zuen herria gelditu eta altxatu egin ziren.
Jendeak Romero asko maite zuela ikus daiteke dokumental osoan, gotzain ordenatu bikaina zelako eta jendearen arazoak ulertzen zituelako. Garai horretan soldaduek eta poliziak jende asko hiltzen zuten eta Romerok esaten zuen inork ezin zuela Jainkoaren legeari ( ez hil) uko egin. Apaiz asko hiltzen zituzten garai hartan nekazari pobreei laguntzeagatik, eta bere ere meza bat ematen hari zela hil zuten. Romero giza eskubideen defendatzailetzat hartu daiteke, igandeko mezetan eskubide hauen urraketa salatzen zuelako. Lehen aipatu dadan bezala pobreei laguntzeagatik hiltzen zituzten apaiz asko baina Romeroren ustez hau zen elizaren eginkizun bat, behar duteneei laguntzea. 2018ko urriaren 14an Santu izendatu zuten.
Monsinore Óscar Romero, ikusi dugun bezala, oso gizon jatorra eta eskuzabala zen. Beti zegoen prest jendeei laguntzeko. Nekazariei asko laguntzen zien, ez zeudelako oso egoera onean. Horreagatik, igandero igandero, meza bat ematen zuen giza eskubideen alde. Militarrek, bera nahi zuten hil, denbroa osoan beti berak pentsatzen zituen gauzak egite zituelako, legearen aurka joanda ere egin egiten zituen. Askotan pobreei eta laguntzen zien, eta hori militarrei ez zieten gustatzen. 1980ko martxoaren 24an, tiroz hil zuten eta 2018ko urriaren 14an “Santu” izendatu zuen Frantzisko Aita Santuak.
Niri, Monsinore Òscar Romerok duen iritzia edo defendatzen duen gauza gustatzen zait. Berari ondo dagoena asko defendatzen duelako, ez zaio inporta besteek zer pentsatzen duten ezta nola erreakzionatuko duten ere. Dokumentalean ikusi da nola joaten den bere irtziak defendatzera hil zuten arte.
Oscar Romero, San Salvador herrian bizi zen eta bertako egoera gogorra bezain latza zen. Izan ere, armadak, bertako nekazariak hiltzen zituen , kulparik gabe. Berak ordea, bertako egoera gogorrari aurre eginez, herrian asko laguntzea lortu zuen, batibat nekazariei. Egun batean ordea, zoritxarrez, beste nekazari asko bezala, bera ere hil egin zuten. Dokumental honetan agertzen dire pertsona guztiek sufritu dutela esango nuke. Gehiengoak, inongo kulparik gabe ordea.
Egia esan, dokumental hau asko gustatu zait, izan ere iruditzen zait ikaragarri ondo islatzen duela bizitzaren errealitatea. Adibidez, Oscarren kasuan. Hain zuzen ere, Oscarrek, bere partetik egin ahal zuen guztia egin zuen baina hala eta guztiz ere, hil egin zuten.
Oscar Romero oso garrantsitzua izan zen. Kanpoko bakarra izan zen hiroei, gerran zeudenei ulertzen ziotena. Horregaitik, hiria asko maitatzen zuten. Oscar Romero tiroz hil zuten eta gendea asko sufritu zuen bere heriotzaren ondorioz, meza egiten zegoen bitartean bat- batean tiro batez buruan hil egin zen.
Hain garrantzitsua zenez, entierroa hirian izan zen, hiriko denak joatkeo aukera izateko. Entierroan aprobetxatu zuten eta tirozka hasi ziren, gende asko hil zen. Eta ez zirenak hil sorte asko izan zuten, baina asko sufritu zuten ere. Bere familiakoek eta lagun asko hil egin zituztelako. Dokumentalean gende asko hilda azaltzen da, eta hori gutxi izan dela uste dut. Gerra horren bidez gende asko sufritu egin zuten.
Oscar Romero El Salvadorreko apaiz bat, Monsinore deitzen diote ere, Apaiz hau Jainkoan hitza zabaldu zen, jende pobreari. erreflexio honi iburuz da ixilik ez geratzie eta jaikoarena jutie edo bere hitza ikistie berarik gabe ez gara ezerre.
Oscar Romero oso pertsona garrantzitsua izan zen erlijioaren historian. Bera gauz asko aldatu zituen eta denok aita bat bezala hartzen zuten. Oso eskuzabala zen eta zerbait egiten zuenean ez zuen ezer eskatzen bueltan. Baina pelikulan ez da Oscar Romero agertzen bakarrik. Neska baten istorioa kontatzen eta ikusten da ere. Neska honek ez du etxean ondo pasatzen, gizon gaizto bat dago bertan. Orduan, bera etxetik joatea erabakitzen du eta bere amaren ahizpekin joaten da bizitzera.Beraiekin eskolan hasten da ikasten eta han ematen dio Jesusi bere bizitza. Baina denbora bat geroago neskaren ama etortzen da eta etxera eramaten du berriro. Badirudi neka gaixorik dagoela. Ez zaio denbora gehiegi geratzen. Eta pohean zegoen bitartean gizon gaiztoa kanpotik heldu eta neska etxetik irten zen. Ez zuen nahi gizon horrekin egon. Azkenean hil egin zen. Pelikula amaieran, emakume baten pasadizioa kontatzen da. Pasadizio honetan esaten dena Oscar Romero nahi duen jendearekin egonda ez duela ezer gehiago nahi esaten du.
Pelikula ikusita hausnarketa bat egin dut. Bizitzan oso egoistak gara, nahi dugun guztia lortu dezakegu, prekupaziorik gabe bizitzen gara… Baina lehen oso desberdina zen, eta gure bizitzak baloratu egin behar ditugula uste dut.
Bideo honetan ikusten dugu Oscar Romeroren bizitza.Gotzain oso jatorra izan zen eta oso laguntzailea,hilketa asko egon zen herri horretan.Oscar aholku onak ematen zuen bere monjei eta bere laguntzaileei,bere lagunari hil zioten,beti pobreekin zegoen beaxei laguntzeko eta bizi hobeago bat edukitzeko.2011an The last journey of oscar Romero atera zuten
Oscar Romero gotzain bat zen. San Salvadorren jaio zen. San Salvadorreko artzapezpiku izendatu zuten, apaiz ikasketak eta gotzain ordenatu eta gero. Oscar San Salvadorreko biktimen eskubideen defentsa publiko eta argia egin zuen. Oscarrek giza eskubideak defendatzen zituen. Talde militar batek bera hil zuen. Talde militar horrek apaiz ugari hil zituen. Oscarrek asko lagundu zion jendeari. Jendeak asko maite zuen Oscar beraien eskubideak defendatzen zituelako.
Oscar Romero San Salvadorren jaio zen eta txikitatik hasi zen apaiz izateko ikasketak egiten. Apaiz izatera iritsi eta urte batzuetara gotzain izendatu zuten. Hortik zazpi urtera berriz, San Salvadorreko artzapezpiku izendatu zuten. Oscar beti zegoen laguntzeko prest eta askotan ibiltzen zen umeekin jolasean guztiak pozik egon zitezen. Berak guztientzako berdintasuna nahi zuen. Artzapezpiku izendatu zuten garaian ordea, talde militarrak pobreak apollatzen zituzten apaizak hiltzen hasi ziren. Azkenean, 1980ko martxoaren 24an, Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari zela hil egin zuten. 1994an santu izendatzeko prozezua martxan jarri zuten eta 2018ko urrian Aita Santuak santu izendatu zuen.
Asko gustatu zait Oscar Romeroren bizitzaren historia. Oso pertsona laguntzailea dela ikusi dugu, izan ere guztiei laguntzen ahalegintzen zen. Pena handia eman dit horrela hiltzea, ez baitzuen merezi.
Bere bizia eman zuen besteengatik, asko egin du besteengatik. Beti hiltzen dute merezi ez duten pertsonek, eta ez merezi dutenak. Beti egon da behar izan dutenekin. Beti egon da prest laguntzeko. Beti borrokatu du nekazarien eskubideengatik baina biolentzia erabili gabe. Denek maite zuten, denek ondo hitz egin dute berarengatik, beti izan delako pertsona ona. Artzapezpiku izaten hasi zenean, militarrek apaiz asko hil zituzten nekazari pobreei laguntzeagatik, Romerok bazekien arriskuan zegoela bera ere hiltzeko, baina ez zion garrantzi handia eman, bera laguntzen jarraitu zuen, nekazarien eskubideengatik borrokatzen. Baina 1980ko martxoaren 24an, hil egin zuten.
Dokumental hau Oscar Romerori buruzkoa da. Oscar Romero, denei laguntzeko prest zegoen beti. Bera, gotzaina zen San Salbador hirian. San Salbadorren, gerra asko egoten ziren eta egunoro egoten ziren hainbat eta hainbat hilketa adin desberdinetakoak. Oscar, bertan hil zuten 1980an meza ematen ari zela. Oso gogorra izan zen hiriko gehienentzat. Izan ere, asko miresten eta maitatzen zuten gizona izan zen. Oscar hil zuen gizona atxilotu egin zuten. Txikitan apaiz ikasketak egin eta 1942 apaiz ordenatu zuten; 1970 gotzain eta 1977 San Salbadorreko artzapezpiku. Egiten dudan ausnarketa da, bizitza ez dela berdina batzuentzat eta besteentzat eta batzuetan pertsona onenekin okerren portatzen dela.
Oscar Romero oso ausartia izan zen, batez ere, gobernuaren eta armadaren kontra egin zuelako. Romero bakezalea izan zen eta biolentzia ez erabiltzea aldean zegoen. Garai horretan, gobernua oso gaizki zegoen, batetik, nekazari pobreen aurka zegoen. Bestetik, nekazari pobreei lagutzen zuten apaizak ere aurka zegoen. adibidez, Rutilo Grade eta Oscar Romero hil zuten. Gainera, Salvadorreko biztanleria matxinda bat egiten zutenean armada hil zuten.
Nik uste dut Oscar Romero nahiko apaiz ona dela eta justizia handia duela. Batez ere nekazariei laguntzen die Rutilio Granderi bezala, baina Oscarrek itxaropena ematen zuen bere mezak. Bestalde, krimen bat egingo zuela jakin arren, armadari dei bat egin zion, eta horrek asko esaten du Oscarrek zuhurtasuna eta justizia. Azkenean, urte batzuk geroago hil bazen ere, bere ahaleginengatik errekonozitu zuten eta santu titulua eman zioten.
Romero oso pertsona ona zen eta beti zegoen prest jendea laguntzeko, Romero oso bakezalea zen eta hori problema asko ekarri zizkion eta militarrak Romero akatzea joan ziren eta hasieran ez zuten lortzen manifestazioekin eta abar baino azkenean Oscar Romero akatu egin zuten eta jendea oso triste jarri zen.
Oscar Romero El Salvadorren jaio zen, berak nekazarien alde egin zuen gobernuak hiltzen hari zirenean eta igandera bere hitzaldian beraien alde egiten zuten, abokatuekin ere hasi zen eskubideak jartzen baina ez zuten ezer lortu, azkenean bere azken hitzaldian esan zuen ez hiltzeko inor bakarrik besteek esaten dutelako eta azkenean San Romero hil egin zuten.
Diktaduraren aurkako oposizio katolikoko aitzindari bihurtu zen; El Salvadorko baztertuen eta pobreen eskubideen alde borrokatu zuen, batez ere. San Salvadorko katedralean meza ematen ari zela hil zuten; handik gutxira pobreen eskubideen aldeko martiritzat hartua zen. 1980ko martxoaren 24an ezkutuko tiratzaile batek hil zuen. Nire ustez, Romerok mundu honetan gauza asko egin zituen. Borrokatu egin zuen, pertsonek edozein pertsonek eskubidea edukitzeko. Gobiernoaren aurka egon zen, diktaduraren aurka eta beste hainbat gauza. Hau dena egin zuen jendea ondo bizitzeko, jateko, jansteko eta eskubideak edukitzeko. Asko bidaiatzen zen, beste herrialdeko jendeak laguntzeko eta hausnartzeko nola dagoen mundua, eta ez direla isilik geratu behar.
Oscar Arnulfo Romero, Monseñor Romero izenez ezagutzen dena, Salvadorreko apaiz katolikoa izan zen, San Salvadorko laugarren metropolitar artzapezpikua , bere ospeagatik. giza eskubideen defentsan predikatzen. Berak beti denentzat onena nahi izaten zuen. Horregatik, ikusten zituen liskar, biolazio… guztiak zalatu egiten zituen. Ez zen hori bakarrik. Manifestazio bate ere antolatu zuen biolentziaren biktima izandakoen alde. Horrekin, bere defentsa herrikoei erakustea izan zen.
Óscar Romero El Salvadorren jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean eta bertan hil zuten tiro batez.
San Salvadorreko artzapezpiku izan zen. Oscar Romerok ez zuen inoiz biolentziarik erabili, gobernuko militarrak apaiz asko hiltzen hasi zirenean berak, biktimen eskubideen defentsa publiko eta argia egin zuen. Oscarrek, guardia nazionaleko poliziei beraiek ere herri horren kide zirela esan zien eta beraien herriko kideak hiltzen ari zirela ere esan zien. Oscar santutzat hartzen zuten orduan, Frantzisko Aita Santuak 2018an santu izendatu zuen.
Ikusi berri dugun pelikula honek, Oscar Romeroren bizia azaltzen du. Herriaren eskubideen alde borrokatzen zuen baina biolentziarik erabili gabe uste baitzuen guztiek merezi zutela bizi duin bat. Hainbat homilia eman zituen bere bizian zehar soldaduei eskatuz beraien herritar nekazariak ez hiltzeko. Gorenek, Jainkoaren legea urratzen zuen agindu bat ematen zien soldaduei: jendea hiltzea.
Oscarrek bazekien laster hilko zutela gorenek bidalitako aginduen alde ez zegoelako. Gutxien espero zutenean hil zuten, igande batean meza ematera zihoala. Jende asko eta asko negarrez ikusten dira pasarte horretan Oscarren gorpua lurrean zegoela odoletan. Honekin ikusi ahal dugu jende askok maite zuela Oscar eta izugarrizko pena hartu zutela guztiek hau hiltzen edo hilda ikustean.
Iruditzen zait Oscar Romero oso pertsona ona zela eta pobreei laguntzeko prest zegoela beti. Ikaragarri ausarta izan zen homilietan aginduen kontra hitz egiten herria salbatzeko. Horrelako detaile txikiekin konturatu gaitezke zer nolako pertsona zen.
Gainera, filmea ikaragarri gustatu zait. Alde batetik oso ongi azaltzen duelako Oscarren bizia eta beste aldetik, fikziozko ezer ez duelako; hau da, guztia erreala da.
1917ko abuztuan jaio zen El salvador hirian eta 1980ko martxoan meza ematen ari zela buruan tiro bat botaz hil egin zuten. Hilketa martiria izan zen, bere iritziengatik hil zuten. Gizon katolikoa zen, txiki-txikitatik seminarioan sartuta zegoen. Oscar Salvadorreko laugarren apezpikua izan zen eta 3 urte pasatu zituenean hil egin zuten. 2018ko urrian aita santuak santu izendatu zuen.
Niretzat bizi oso txarra zegoen San Salvadorren 1970.urtean gutxi gora behera beldur asko zegoen hor ia beti egun batzutan tiroteoak zegoelako. Baina txarrena zen Oscar Romerori akatu ziola poliziek itxuraz erlijiotasuna delitu bat zelako. Eta Oscarreri akatu zuen San Salvadorren poliziek elizatai batean pertsonen aurrean.
Óscar Romero San Salvador Jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean.1942an apaiz ordenatua izan zen. 1970ean gotzain ordenatu zuten. 1977an San Salvadorreko artzapezpiku izendatu zuten 1977anOscaro Romero San Salvador Hirian hil zuten 1980ko Martxoaren 24an, Divian Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari zela.1994 urtean bera santu izendatzeko prozesua zuten.2018ko urriaren 14an Frantzisko Aita Santuak.Jende asko desagerrarazi zuten.Latinoamerikan askok San Romero Amerikakoa deitzen diote.Hill aurreko egunean eskaera gogorra egin zion armada salvadortarrari:Dei berezia egin nahiko nieke armadako gizonei.
Óscar Romero Benetako historia eta gertatze dira, Romeroren benetako ahotsa eta irudia ditu aurrean. 1980ko martxoaren 24an, Óscar Romero San Salvador hirian hil zuten, tiroz, Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari direlako. Óscar Romero El Salvadorren jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean. 1994 urtean bera santu izendatzeko prozesua zuten. Santu izendatu zuen 2018ko urriaren 14an Frantzisko Aita Santuak.
Oscar Romero bihotz oneko gizona izan zela iruditu zan textu hau irakurri ondoren. Besteei laguntzen ahalegintzen zen eta beraien lekuan jartzen, jende oso gutxik egiten zuen hori. Lehenik eta behin, ez zait batere ondo iruditu tiro batez hiltzea eta gainera meza ematen ari zen bitartean hil zuten. Ez berak eta ez beste inork ez du merezi tiro batez hiltzea.
Talde militarrak nekazariei laguntzen ari ziren apaizak hiltzen hasi ziren eta Oscar Romero izan zen bakarra gauzak hitz eginez arreglatu zituena, biolentziarik gabe gauzak hitz egiten guztia konpondu zuen, balore handikoa ikusten dut hori jende oso gutxik egiten duelako hori gaur egun ere.
Botere handiko gizona izan zen, besteei laguntzen zien, beraien lekuan jartzen zen, maistasuna banatzen zuen, biolentziarik gabe gauzak konpontzen zituen… hau guztia eta gero berari Santu deitzea normalena iruditzen zait, Sntu deitzea merezi duen pertsona garrantzitsu bat delako eta bizitza osoan zehar saantu izaten jarraituko duelako.
Arren eskatzen zuen jendea ez hiltzeko guztiak kideak direlako eta guztiek elkarren artean errespetatu behar dutelako.
Berak nahi zuen bakarra biolentziarik gabeko bizitza bat zen, errespetuz eta maitasunez egindako bizi bat sortuz eta zainduz.
Pobreekin konektatu nahi zuen beraiei laguntzen ahalegintzeko eta bizitza alai bat emateko beraiei ere, guztiok behar dugulako pozik bitzitzea, beldurrik gabe, lo egiteko leku batekin, familiarekin…. guztiok dauzkagu eskubideak eta guztiok jarri beharko genukeen besteen lekuan beraiei laguntzeko Oscar Romerok egin zuen bezala.
Oscar Romerok, gauz asko egin zuen berriro fedea ekartzeko pertsona pobreei eta nekazariei, Apaiz bat baino gorakogo rola zeukan, eta bilerak egiten zituen gende dekenik, eskubiead edukitzeko ere. Militarrak, Gobernuaren kontrolpean, gende asko hiltzen zituzten egunero pobreak direla eta. Horrengatik Oscar Romerok, zailatu zen nekazariei baketazuna eta eskubideak emateko. Gendeari fedea ematen zizkien, grebak ere egiten zituzten, baina Gobernuak erantzuten zieten tiroz militarretik. Eta egun batean, martxoak 24an 1980an, tiroz hil zuten, beste hitzaldi bat ematen ari zenean. Romerok bazakien hil egingo zela, pobreei laguntzeagatik, Gobernuak ere abixuak ematen zioten baina, berak segitzen zuen nekazariei laguntzeko harren.
Gizon honek lortu duena harrigarria da, esango nuke, Monseñor Romero bakezalea izanik, biolentzia erabiltzen dutenak baino askoz gehiago lortu duela. Bere biziaren amaieraraino borrokatzen jarraitu zuen, berdin zitzaion jende pila batek bere hil nahi izana. Atzera begiratu gabe aurrera egin zuen.
El Salvadorren gaur egun ikono bat da, han dago beti, liburuetan ez bada, paretetan. Berak eginagatik jende askoren idoloa da eta denek bera bezalakoa izan nahi dute.
1917ko abuztuaren 15ean jaio zen Ciudad Barriosen, San Miguel departamenduan (El Salvador). 8 anaietatik bigarrena izan zen, Santos Romerok eta Guadalupe Galdámezek osatutako ezkontzako seme-alaba. 1919ko maiatzaren 11n bataiatu zuten jaioterriko parroki elizan. Txikitatik oso osasun hauskorra zuen. Ikasketak egin zituen eskola publikoan, matematiketan baino gehiago gailendu zen humanitateko irakasgaietan.
Óscar Romero edo bere izen erlijiosoa San Romero de América, 1917ko abuztuaren 15an Ciudad Barrios, San Miguel, El Salvadorren jaio zen. Baina, 62 urteekin, 1980ko martxoaren 24an, San Salvadorren hil zuten. Apaiz katolikoa izan zen, San Salvadorko laugarren artzapezpiku metropolitanoa eta giza eskubideen defentsan predikatzeagatik ospetsua zen. Pertsona bat pistola batekin sartu zen elizara eta Óscar Romero hil zuen. 1979an Bakearen Nobel Sarirako izendatu zuten Erresuma Batuko Parlamentuak proposatuta. Manifestazioak ere egiten zuten eta manifestazio batean bahitu bat zeukaten militar bat. Gobernua bere erreskatea eskatu zuten. Romerok, joan zen gobernuarekin hitz egitea, bahitua liberatzeko, eta militarrak irainak esaten zioten. Eta gobernuari dei bat egin zien esaten militarrak ez zutela hil behar, Jainkoaren legearen kontra zigoazela.
Oscar Romero apaiza zen dakizuenez, urte gutxitan gobernuak babestutako talde militarrek apaiz asko hil zituzten nekazari pobreak laguntzeagatik. Apaiz asko hil zituzten, pobreekin identifikatzen ziren haiek laguntzeko. Oscar Romeok giza eskubideen aurkako indarkeria defendatu eta salatu zuen. Guardia nazionalari eta armada osoari dei egin zien, jada jende asko hilda zegoenez, gehiago hiltzeari uzteko.
Oscar Romero bere herriak oso maitatua den apaiza zen, Zintzoa, mirestekoa da gizakien aurkako indarkeria geldiarazi nahian bere herriaren alde egin zuenagatik.
San Salvadorko Divina Providencia ospitaleko kaperan eukaristia ospatzean hil zuten.
Haren hilketaren agindua ez da inoiz ofizialki baieztatu.
Oscar Romerok El Salvadorren bakea nahi zuen. Garai hartan militarrak agintzen zuten. Militarrek nekazariak hiltzen edo maltratatzen zituzten. Apaizak nekazariak defendatzen zituzten eta horregatik hiltzen zituzten apaiz asko. Romero ere nekazarien alde zegoen. Egun batean, elizkizun bat ematen ari zela, buruan tiroa jaso zuen eta hil egin zen.
Hego Amerika betidanik izan da arazoz betetako lurraldea. Alde batetik, kolonialista espainiarrek ikaragarri ustiatu zuten bere garaian, bertakoak pobrezian murgildurik utziz. Independentzia lortu ondoren ere, ordea, garai zailak bizi izan dituzte. Oscar Romerori buruzko dokumentalean argi eta garbi ikus daiteke hau.
Hasteko, bi talde nagusi agertzen dira San Salvadorren: batetik, aberatsak eta militarrak, bizitza duinak eta erosoak bizitzeko aukera dutenak, eliza eta gobernua guztiz kontrolatzen dituztenak; eta bestetik, gehiengoa, herri xehea, nekazariak eta langile txiroak. Urte luzez mantendu da gizarte egitura hau, eta Oscar Romero horren aurka lan egiteagatik bihurtu zen ospetsu.
Dokumentalean aipatzen den moduan, aberatsek eta goi mailakoek eliza eta erlijio kontrolatzen zituzten. Ustelkeria honaino ere sartuTa zegoen. Aberatsen alde egiten zuten sermoiak ziren nagusi meza guztietan. Dena den, herriaren apaiz bilakatu zen Romero. Inongo beldurrik gabe adierazten zuen bere iritzia. Gero eta jende gehiago biltzen zen haren mezak entzuteko, gizarteari eta gobernuari kritika egiten ziolako. Jendearen ikuspuntuak zabaldu zituen, egoera tamalgarrian bizi zirela ikus zezaten.
Militarrek / Gobernuak aldaketak nahi zituztenak bahitu edo desagerrarazten zituzten, inungo arrazoirik gabe. Tristura zen nagusi San Salvadorreko bazter guztietan, baina Romeroren mezek esperantza transmititzen zuten. Bera ez zen diruak edo botereak interesatzen zuten horietako bat. Europan hezia, gizon jantzi eta apala zen. Berdintasuna nagusi zen mundu bat nahi zuen honek ere.
Askotan Mahatma Gandi edo Martin Luther King bezalako izen ospetsuak etortzen zaizkigu burura bakezaletasuna aipatutakoan. Ez al gara konturatzen, ordea, ekintza txikienak ere asko balio duela? Romero ez zen izan inoiz besteak bezain ospetsua, San Salvador eta inguruetan ondo ezagutzen bazuten ere. Dena den, bere eskuetan zegoen guztia egin zuen inguruko behartsuek bizi hobe bat eduki zezaten. Horretarako ere adore eta esfortzu handia behar da. Azkenean, hil egin zuten Romero. Edonork daki gobernariek edo aberatsek mehatxu beldurgarri gisa ikusten zaituztenean zure helburuak lortu dituzula… Bide onetik zihoan Romero, eta aurrerapauso handiak egin zituen berdintasunaren eta bakearen bidean.
Oscar Romero 1917an jaio eta 1980an hil zen; biak San Salvadorren. Apaiz ikasketak San Salvadorren eta Erroman egin zituen eta azkenean, 1942an apaiz ordenatua izan zen. Ondoren, artzapezpiku izendatu zuten. Oso pertsona garrantzitsua izan zen bertako pertsonentzat, pobreen edo biktimak ziren pertsonen eskubideen defendatzailea izan baitzen.
Garai horretan pertsona askok injustizia itzelak jasan behar izaten zituzten; beraz, hau jakinda, bere eskuan zegoen guztia egin zuen arazo hauei aurre egiteko. Meza ostean hitzaldiak ematen hasi zen. Hauen bidez, San Salvadorren zegoen egoera kaskarra salatu eta elizaren misio nagusia zabaldu zuen: pobreekin identifikatzea. Baina justizia soziala lortu nahi izateak, bere ondorio txarrak ere izan zituen. Bere laguna Rutilio Grande “desagerrarazi” egin zuten; hau da, hil egin zuten. Ala ere, Oscar Romerok ez zuen etsi, 1980ko martxoaren 24ean, tiroteo batean hil egin zuten arte. Oraindik gaur egun
2018an Frantzisko Aita Santuak “Santu” izendatu zuen eta oraindik gaur egun, izugarri goresten den pertsona da. Ikaragarria iruditzen zait pertsona pobreen alde egin zuen lana; inspiratu egin nau. Horrez gain, lortu nahi zuena lortzeko ez zuen biolentziarik erabili. Amaitzeko, asko ikasi dezakegu Oscar Romeroren ikasketen bidez. Adibidez, garrantzitsua dela laguntza behar duenari laguntzea eta hori lortzeko amore ez ematea.
Oscar Romerok bakea nahi zuen gotzain katolikoa izan zen. Jendeak asko maite zuen, laguntzeko prest egoten zelako beti. Garai hartan, soldaduek agintzen zuten, hau da militarrak. Nekazariak hiltzen zituzten. Romero, nekazarien alde jarri zen, berak ez zuelako nahi biolentziarik. 1980ko martxoaren 24an, tiro batez hil zuten, San Salvador hirian, mesa ematen ari zenean. Santu izendatu zuten 2018ko urriaren 14an.
Monseñor Romero fue acesinado por tiros en la ciudad de san Salvador cuando daba su misa.Oscar romero siempre quiere luchar contra la violencia sin utilizar la violencia intenta ayudar a los campesinos que les mataban por tiros sin hacer nada. Oscar Romero a luchado la paz con la iglesia.los personas le querian mucho porque ayudaba mucho a los campesinos contra los soldados que no le querian, Al final planearon matarle por tiros cuando daba su misa de gobierno en la ciudad de San Salvador el 24 de Marzo de 1980.Fue canonizado el 14 de octubre de 2018.
Óscar Romero artzapezpikua izan zen, giza eskubideak defendatu zituen eta injustiziaren aurka borrokatu zuen. Bere herrialdea une txarra pasatzen ari zen garaian, bera izan zen manifestaziora ateratzen lehena. Meza ematen ari zela tiroz hil zuten. Bakearen Nobel Saria jaso zuen.
Nire ustez Oscar Romero munduko adibiderik handienetako bat da; izan ere, bakea zen gehien irrikatzen zuena, eta uste dut denok gauza bera nahi beharko genukeela. Oscar Romero San Salvadorreko apaiza zen, El Salvadorreko jendea kontsolatzen zuena eta militarren heriotzak geldiarazten saiatzen zena, bere mezetan tratu horiek onartezinak zirela eta gelditu egin behar zutela kontatzen zuen, beti justiziaren parte zela. 1977an militarrak jende errugabea (nekazariak) hiltzen hasi ziren, eta orduan Oscar Romerok esan zuen horrek gelditu egin behar zuela, eta horregatik eraso horiek denuntsiatuz eta geldiarazten hasi zen, argi eta garbi indarkeria erabili gabe, baina horrek eraman zuen bera hiltzera… 2018an elizak santu titulua eman zion.
Nire ustez, munduak Oscar Romero bezalako jende gehiago behar du.
Óscar Romero oso pertsona garrantzitsua izan da Elizaren munduan. Bakea nahi zuen. aberatsek eta goi mailakoek eliza eta erlijio kontrolatzen zituzten. 62 urteekin, 1980ko martxoaren 24an, San Salvadorren hil zuten. Pertsona bat pistola batekin sartu zen elizara eta Óscar Romero hil zuen. 1979an Bakearen Nobel Sarirako izendatu zuten Erresuma Batuko Parlamentuak proposatuta. Manifestazioak ere egiten zuten eta manifestazio batean bahitu bat zeukaten militar bat.
Oscar Romero gure gizartean izan den pertsona eredugarrienetako bat izan zen, bideoan oso ongi azaltzen da bere obra, batez ere, behartsuengatik. Haren bukaera ez zen merezi zuena bezalakoa izan, tiroketa batean hil baitzuten 1980an San Salvadorren. Bertan egin zuen bere bizitzako obra guztia, herrialdea pobrezia handi eta gehiegizko biolentzia batean murgilduta baitzegoen. Romero gotzainaren hilketaren ondoren, ez zen sekula ahaztua izan behartsuengatik egin zuen obrarengatik.
Oscar gotzainak egin zuen lan nabarmenduenetako bat, nekazariei bere elizako ateak irekitzea izan zen. Nekazariak landeetan jazarpen basati bat izaten baitzuten hilketak eta suntsipenak jasanez. Romerok egin zuena hauei Jesusen eskuak zabaltzea izan zen eta non lo egiteko leku bat, bizirauteko elikagaiak eta jesusen borandazteko mezua eskaini zien gehien behar zutenei.
Horrez gain, txundituta utzi nauen gauzetako bat gotzaina ustelgaitza izan zela bere bizitza guztian, hau da, sekula ere ez zuela ezerk ere utzi bere fedea zinkintzerik eta beti bere azkeneko arnasesturarte egia defendatu zuela.
Bere hilketaren arrazoia askotan gobernuaren kontra egin zuela izan zen, garai hartan gatazka ugari egin baitziren nekazarien aurka. Romero ordea, nekazarien alde agertu zen, prozesu horretan hainbat apaiz hil zituzten baina Oscar gotzainak aurrera jarraitu zuen beldurrik eta etsipenik gabe bere obrarekin.
Gaur egun, Óscar Romero oso pertsona garrantzitsu bat bezela dago hartuta, giza eskubideen ordezkari bat bezala.
Oscar Romero San Salvadorren jaio zen 1917an eta 1980an hil zen. Gotzainak asko lagundu zion Hanseniri, beraz, salbatzailea ezin hobea zen.Gotzain gisa San Salvadorren akatsak salatu eta amaitu zituen. Horretaz aparte, Batasuneko gobernu militarraren garaian agintari militarpean bizi ziren pobreei eta jende arruntari lagundu zien. Bere hitzek ondorio txarrak izan zituzten, adibidez, bere lagun Rutilio Grande hil ostean hil zen. Baina ez zuen amore eman eta aurrera jarraitu zuen. 1980ko martxoaren 4an, amore eman zuen egunean, gobernuak hil zuen.
Óscar Arnulfo Romero Ciudad Barriosen (San Miguel) jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean. Familia xume bateko 8 anai-arrebetatik bigarrena zen. Bere aita, Santos, posta-langilea eta telegrafoa zen eta bere ama, Guadalupe de Jesús, etxeko lanez arduratzen zen. El Salvador oparotasun ekonomiko erlatiboko herrialdea zen garai hartan (kafearen laborantzari eta esportazioari esker), baina nekazari biztanleria zapalduta mantentzen zuen botere oligarkikoa zen nagusi
Txikitatik, Óscar bere izaera lotsati eta erreserbatuarengatik izan zen ezaguna. Oso gaztetan ikasketak eten behar izan zituen gaixotasun larri baten ondorioz, 12 urterekin jada aroztegi batean aprendiz lanetan ari zen. 1931n San Migel Seminario Txikian sartu zen. 6 urtez egon zen bertan ikasketak berriro eten behar izan zituen arte, oraingoan zailtasun ekonomikoko garaietan bere familiari laguntzeko. Hiru hilabetez bere anaiekin lan egin zuen Potosiko urre meategietan, egunean 50 zentimoren truke
1937an Óscar San Salvadorko San José de la Montañako Seminario Nagusian sartu zen. Zazpi hilabete geroago Erromara bidali zuten Teologia ikasketak jarraitzeko. 1942ko apirilaren 4an apaiztu zen eta Erroman egon zen pixka bat mistizismorantz edo teologia aszetikorantz zuzendu nahi zuen doktore-tesia hasteko, baina Europako gerrak ikasketak amaitzea eragotzi zuen eta behartuta egon zen. Erromara itzuli.Salbatzailea
Bere apaiz lana Anamorós parrokian hasi zen, handik gutxira San Migelera joan zen, eta 20 urtez pastoral lana egin zuen: Mariaren Legioa, Kristoren Zaldunak edo Kristautasunaren Kursilloak bezalako mugimendu apostolikoak bultzatu zituen; “Alkoholiko Anonimoak” edo Cáritas bezalako gizarte lanak garatzen ditu; San Migel katedralaren eraikuntza sustatzen du eta Bakearen Ama Birjinarekiko debozioaren alde egiten du. Urte haietan, bere lana otoitz eta pastoral jarduerara dedikatzen zen apaiz batena zen, baina oraindik konpromiso sozial nabaririk gabe. Bien bitartean, herrialdea kaos politikoan bizi da: estatu kolpeak gertatzen dira, eta boterea ia beti militarren esku geratzen da
1966an Monseñor aukeratu zuten El Salvadorko Gotzain Konferentziako idazkari. Horrela hasten da herri-jarduera biziago bat, herri-mugimenduen garapen zabaleko garaiarekin bat datorrena, eta, bistan denez, urtebete beranduago lehen langileen greba orokorrarekin agertuko zena
1970ean Luis Chávez y González Monseñorren apezpiku laguntzaile izendatzea ez zuten ondo ikusi sektore berritzaileenek: Monseñor Chávez y González eta Monseñor Rivera (apezpiku laguntzailea ere) Vatikano II.a eta Medellíngo Konferentziak egiten zituzten pastoral aldaketak bultzatzen ari ziren. 1968an Eliza Katolikoaren rola Latinoamerikan ulertzeko modu berri bat garatzea eskatu zuen eta Orientación egunkariko zuzendari izendatutako Monseñor Romeroren planteamenduak oraindik oso kontserbadoreak ziren. Gainera, 1915etik jesuitek zuzendutako San Jose de la Montaña Seminario Nagusiko errektore gisa egindako lanak kudeaketa ekonomikoan porrota eragin zuen, beraz, seminarioa itxi egin behar izan zen.
Santiago de María Elizbarrutiko apezpiku izendatua, hara joan zen 1974ko abenduan. Testuinguru politikoak batez ere nekazari antolatuen aurkako errepresio berezia du ezaugarri. 1975eko ekainean, Tres Calles gertaerak gertatu ziren: Guardia Nazionalak 5 baserritar erail zituen. Monseñor Romero biktimensenideak kontsolatzera eta meza ospatzera dator. Ez du salaketa publikorik egiten gertatutakoaz, sektore batzuek eskatu zuten bezala, baina gutun gogorra igortzen dio Molina presidenteari
Monseñor Romero San Salvadorko artzapezpiku izendatzea, 1977ko otsailaren 23an, ezusteko negatiboa da berritze sektorearentzat, Monseñor Rivera izendatzea espero baitzuen, eta poza bat gobernuarentzat eta botere taldeentzat, hau 59. -urteko erlijiosoa Artzapezpikutzak garatzen zuen behartsuenekiko konpromisoaren jarduerari galga posiblea.
Hala ere, aste batzuk beranduago gertatutako gertakari batek, El Salvadorren jasandako indarkeriaren areagotzeko erabakigarria izango zenak, argi utziko du Romeroren etorkizuneko jardun-ildoa: martxoaren 12an, Rutilio Grande aita jesuita hiltzen da. nekazarien autolaguntza taldeen sorreran eta Monseñorren lagun ona. Artzapezpiku hautatu berriak Molina presidenteari heriotzaren inguruabarrak ikertzeko eskatzen dio eta, gobernuaren pasibotasuna eta zentsura dela eta prentsaren isiltasuna ikusita, eskolak ixteko eta eliza katolikorik ez dagoela mehatxatu ere egiten du ekitaldi ofizialetan
Óscar Romeroren jarrera, herriarekin gero eta “arriskutsuagoa” konprometitua, nazioarteko testuinguruan ezagutzen eta baloratzen hasten da: 1978ko otsailaren 14an Georgetown Unibertsitateak (AEB) Honoris Causa izendatu zuen; 1979an Bakearen Nobel Sarirako izendatu zuten eta 1980ko otsailean Honoris Causa Doktore izendatu zuten Lovainako Unibertsitateak (Belgika). Europarako bidaia horretan Joan Paulo II.a Vatikanoan bisitatzen du eta bere herrialdeak bizi duen egoera latzarekiko kezka adierazten du
Izan ere, 1980an El Salvador aldi bereziki bortitza bizi zen, non gobernua izan baitzen ardurarik handienetako bat, zalantzarik gabe. Elizaren kalkuluen arabera, urte horretako urtarrila eta martxoa bitartean, 900 zibil baino gehiago erail zituzten segurtasun indarrek, unitate armatuek edo militarren kontrolpean zeuden talde paramilitarrek. Guztiek jakin zuten gobernuak ORDEN talde terroristarekin eta heriotza-eskuadroiekin harreman estuan jokatu zuela
Bere bidaiatik ozta-ozta iristean, otsailaren 17an, Romero artzapezpikuak gutun bat bidaltzen dio Carter presidenteari, non Estatu Batuek Salvadorreko gobernuari ematen dioten laguntzaren aurka egiten duen, orain arte errepresio egoeraren alde egin baino ez duen laguntzaren aurka. jendea bizi da. Amerikako presidentearen erantzunak Vatikanoari artzapezpikuari ordenara deitzeko eskaria bihurtzen du. Hala ere, beste herrialde batzuetan Romeroren lanaren aitortzak jarraitzen du: garai berean, Suediako Ekintza Ekumenikoa Bakearen Saria jaso zuen
Setioa amaitzen da: otsailaren amaieran, Héctor Dadak, El Salvadorko Bigarren Gobernu Juntako kideak, Monseñoreari jakinarazten dio bere pertsonaren eta Artzapezpikuaren aurkako heriotza mehatxuen berri duela; Romerok ere antzeko larritasuneko mehatxuen abisua jasotzen du Costa Ricako Nuntzio Apostolikoaren, Lajos Kada Monseñorren eskutik, eta martxoaren hasieran, YSAX katearen, La Voz Panamericana, igandeko homiliak emititzen ari zen kabina bat lehertu zen. gora. Martxoaren 22 eta 23an, Artzapezpikua bizi den Jainkozko Probidentzia Ospitalera joaten diren mojek telefono dei anonimoak jasotzen dituzte heriotzarekin mehatxatuz. Azkenik, hilaren 24an, Óscar A. Romero frankotiratzaile batek hil zuen aipatu Ospitaleko kaperan meza ospatzen ari zela
1980ko martxoaren 30ean San Salvadorko Metropolitan Katedralean egin zen hileta gudu bat bihurtu zen, non segurtasun indarrek katedraleko plazan bildutako milaka salvadordar erasotu zituzten, horien artean Bloke Iraultzaile Popularreko kideak zeuden. Emaitza: 40 hildako baino gehiago eta berrehun zauritu
Giza Eskubideen Amerika Arteko Auzitegiaren Txostenak salatzen duenez, gobernuak ez zuen ikerketa zehatzik egin Romero artzapezpikuaren hilketaren inguruan. Roberto D’Aubuisson, heriotza-eskuadroietako buruzagia eta Somozako Guardia Nazionaleko kide ohia, urte bereko maiatzean atxilotu zuten, eta, Monseñorren hilketan eta estatu kolpea egiteko konspirazioan inplikatu zuten frogak izan arren. , Defentsa ministroaren oniritziarekin kaleratu zuten. Lau urte geroago, Robert White enbaxadoreak Kongresuko batzorde baten aurrean deklaratu zuen nahikoa froga zegoela arrazoizko zalantzarik gabe D’Aubuisson-ek hilketa planifikatu eta agindu zuela, nahiz eta inoiz auzipetu izan
Monseñorren hilketari, Salvadorreko herriari egindako Eliza baten aurkako beste indarkeria ekintza ikaragarri batzuk etorri ziren, hala nola, 1980ko abenduaren 2an hiru moja amerikar eta laiko baten bortxaketa eta hilketa edo sei apaiz jesuiten hilketa heriotza-eskuadroek. 1989ko azaroan.Ekintza hauek hamarkada bat baino gehiago iraungo zuen botere errepresiboaren eta FMLN gerrillaren arteko konfrontazio garai nahasi baten parte izan ziren
Gobernuaren eta FMLNren arteko hitzarmenaren sinadurak, 1992an burututakoa, Monseñor Romerok amesten zuen bake prozesu horren hasiera suposatu zuen El Salvadorrentzat, demokratizazio eta susperraldi ekonomikorako prozesu bat oinarri hartuta, berak proposatu zuen bezala, Monseñorrentzat. elkarrizketan. Garai honetan, Óscar A. Romeroren figurak justiziaren eta konpromiso sozialaren ikur izaten jarraitu du salvadordar herriarentzat. 2000. urtean bere heriotzaren 20. urteurrena ospatzeak Monseñor Romero Fundazioa eta hainbat herrialdetako
katolikoen laguntza duen beatifikazio-proposamen bat sortzea ere ekarri du, eta, nolabait, errebindikazio modu bat adierazten duena. Latinoamerikako eliza katolikoaren zati garrantzitsu batek gaur egun oraindik betetzen duen papera
San Óscar Arnulfo Romero y Galdamez izenekoa, Monseñor Romero ere deitua, Ciudad Barrios, El Salvadoren jaio zen, 1917ko abuztuaren 15ean eta San Salvadoren hil zen, 1980ko martxoaren 24ean. 1977-1980 bitartean apaiz katolikoa izan zen, San Salvadorko laugarren artzapezpiku metropolitarra. Diktaduraren aurkako oposizio katolikoko aitzindari bihurtu zen; El Salvadorko baztertuen eta pobreen eskubideen alde borrokatu zuen, batez ere. Egun batean meza ematen ari zen bitartean, San Salvadorko katedralean, hil egin zuten. Horren ondorioz, denbora gutxira pobreen eskubideen aldeko martiritzat hartua zen. Azkenik, Frantzisko aita santuak dohatsu aitortu zuen 2015eko maiatzaren 23an eta 2018ko urriaren 14an santu izendatu zuen.
Giza eskubideen urratsak salatzen zituen igandeko predikuetan, eta indarkeria politikoaren biktimekiko elkartasuna publikoki agertzen zuen. Beti ere, gerrillari eta oposizioko taldeekin kritikoa izan zen, eta eginahal guztiak egin zituen gerra zibila ez pizteko. Berak esan zuenez, «Elizaren misioa pobreekin bat egitea da, horrela aurkitzen du bere salbazioa Elizak». Jokabide horrek herrialdeko oligarkia amorrarazi zuen, eta irainak, kalumniak eta mehatxuak pairatu behar izan zituen.
1980ko otsailean eta martxoan Óscar Romerok heriotz mehatxu sinesgarriak jaso zituen. Azkenik, 1980ko martxoaren 24an ezkutuko tiratzaile batek hil zuen, Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari zela. Hil aurreko egunean, eskaera zuzena egina zion El Salvadorko armadari.
Romerok lan handia eta garrantzitsua egiten zuen behartsuei laguntzen zien ahal zuen neurrian. Gotzaina zen eta biolentziaren aurka zegoen eta biolentzia ez zela bidea aldarrikatzen zuen. Egun batean meza ematen ari zenean hil egin zuten, nekazari behartsuei laguntzeagatik arrazoituz. Pertsona asko dago bere biziarekin gustura eta eta besteen bizitza izorratu nahi dutenak, hoiek ez dakite zer den elkarbizitza. Bizi honetan elkarbizitzan bizi beharko genuke elkarri laguntza emanez gero geuk behar dugunean geuk jadsotzeko. Askok besteen ona ezin ikusi eta ahal duten guztia egiten dute besteak izorratzeko, nola ez biolentzia erabiliz.
NIre iritziz, Oscar Romerokin gutako asko identifikatuko ginateke. Berak esaten duen bezala, hiltzea ez da irtenbide bat, beste arazo bat baizik eta nekarazi pobreak hiltzea jainkoaren legearen kontra doala eta pertsona batek erabakitzen duelako ez dugu jainkoaren leega hautsi behar, jainkoaren legea garrantsitzuena delako eta besteak baino gorako dagoelako. Oscar Romero gizon ausarta zen, bazekien gero hil egingo zutela esan zituen hitzak esaten bazituen eta beldurrik ez zuen eduki. Pobreei laguntzen eta aurrera ateratzen lagundu zien jakin da gero konsekuentzia oso larriak iazango zituela, jende asko ari baitzen desagertzen.
Nire ustez Romerok hartu zuen politika oso egokia iruditzen zait. Hasteko behartsuenei laguntzeko esfortzu handia egin zuen. Gainera, gerra zibila hasi aurretik berak ahal zuen guztia egin zuen hilketarik ez gertatzeko, protesta ez armatuak, protesta politikoak eta ejerzitoari eskatzen ez tirokatzeko inor. Ala ere, El Salvadorreko diktadoreak ez zuen gehiago onartu bere protestak eta hiltzeko agindua eman zioten. Zoritxarrez, berak gutxien nahi zuena gertatzea gertatu zen, gerra zibila, non 80.000 biztanle hil ziren.
Oscar Romero Salvadorreko gotzainarik importantena izan zen. 1917an jaio egin zen eta 1942an apaiz ordenatua izan zen. Horrela, 1970ean gotzaina izatera iritziz. Garai hartan, gerra zibila zegoen Salvadorren eta pertsona asko hiltzen ari ziren. Oscar Romero gauza asko egin zituen Salvadorreko jendei laguntzeko, baino, azkenean, tirozka hil egin zuten.
Nire iritziz, Oscar Romero egin zuena, oso ondo dago. Berak, pertsona askori lagundu egin zituen eta sahiatu egin zen gerra zibila bukatzen. Esan behar da, beren protestak armarik gabekoak zirela, hori esan nahi du ez zuela inolako momentuan indarkeria erabili. Orduan, Oscar Romero bihotz oneko pertsona garrantzitsua izan zen eta pertsona gehiago izango beharko genuke bera bezala, beste pertsonei lagunduta.
Oscar Romero, oso garrantzitsua izan da hego amerikako historan, batik bat El Salbadorren.
Honek gerrilei kontra egin zion armarik gabe eta horrek merito handia du. Jarraitzaile asko zituen mundu osoan zehar eta pertsona oso famatua egun zen. Zorte txarra izan zuen, ez ziotelako guztika jarraitu, kontra egiten baitzioten taldeak zeudelako eta horietako batek hiz zuen. Oso pertsona ona zen, kaltetuenai laguntzen ziolako, janaria emanez edo jostatiluak utziz. Politikarien aurka ere hasi zen, adibidez, meza bakarra egongo zela ezarri zuen. Nire iritziz, adibide bezala hartu beharko zuten gaur egungo jende askok eta bere pausoak jarraitu. Horrelako jendearekin mundo hobea eraiki dezkegulako, baina jende guztiak ez du ideologia hori, eta horietako batel akabatu zuen.
Nire ustez, Óscar Romero oso pertsona inportantea izan zen munduan. Bere herrialdea, El Salvador, oso pobrezia eta krimena asko zegoen. Berak ez zuen berdin pentsatzen besteek bezala, berak nahi zuen denak berdinak izatea eta jendei ez hiltzea. Berak pazifista zen, ez zuen nahi inolako konflikturik, esaten zuelako denak anaiak direlako. Denen bizitza defendatzen zuen eta baita ere pobreenei laguntzen aditu zen, adibidez janaria ematen, beraiekin jolasten, hitz egiten… El Salvadorŕeko gobernuaren aurka zegoen, herrialdean estatu kolpe bat izan zen eta junta militar bat ezarri zen eta orduan berak nahi zuen botatzea eta estatu demokratikoagoa izatea eta ez hainbeste errepresiboa. Militarrak bota zituzten eta botazioekin, ezarri zen gobernu bat, baino ez zen hobeagoa, atentatuak oraindikan egoten ziren eta bandak hasi ziren sortzen adibidez 13 edo 18. Óscar Romero kontra zegoen eta horregatik hil zuten disparoka. Nire ustez Óscar Romero oso pertsona humilde eta baketsua zen, berak bakarrik nahi zuena zen bakea eta gerrak gelditzea baino hori izan zen bere “errua”.
El salvadorren jaio zen 1917an. Oscar Romerok predikua aldatu eta babesik gabekoen eskubideak defendatzen hasi zen. Bere homilietan, Monseñor Romerok salatu zituen baserritarren, langileen, haien apaizen eta berarengana jo zuten pertsona guztien eskubideen aurkako gehiegikeriak, herrialdeak jasaten ari zen indarkeria eta errepresio militarraren testuinguruan. Rutilio Grande hil ondorengo homilietan, beldurrik gabe, Medellingo Konferentziako testuak aipatu zituen eta gizartean justizia handiagoa eskatu zuen. Hurrengo hiru urteetan, bere homiliek, YSAX elizbarrutiko irratian emitituak, gobernu militarraren zein ezkerreko talde armatuen indarkeria salatu zuten. Bereziki, heriotza-eskuadroek egindako hilketak eta segurtasun indarrek egindako pertsonen desagertze bortitzak bezalako gertakari bortitzak nabarmendu ditu. 1978ko abuztuan, herriak bere eskubideak antolatzeko eta modu baketsuan aldarrikatzeko eskubidea baieztatzen zuen gutun pastorala argitaratu zuen. gero, 1979ko urrian, nolabaiteko itxaropenarekin jaso zituen Romerok Gobernu Iraultzaileen Juntaren administrazio berriaren promesak, baina asteak aurrera joan ahala segurtasun indarrek egindako errepresio ekintza berriak salatu zituen berriro.
Oscar Romeroren bizitza oso gogorra zela ikusi dezakegu. Meza bat ematen ari zela hil zutela jakitean, bere bizia nolakoa zen imagina dezakegu. Romero beti ibiltzen zen jendeari laguntzen, batiz bat gerra munduan sartuta zeudenei. Oscarrek biolentzia ibili gabe pertsona asko salbatzea eta aldatzea lortu zuen eta militar txarrak ziren asko pertsona honak eta normaltzat hartuko genuenara aldatu zitnen beraien bizi kalitatea hobetzen. Gauza hau guztietatik hil zuten baina ez luke horrela izan baherko, obra onak egiten zituen eta ez zuen horrelako hilketa bat merezi, pertsona ona zen, laguntzeko prest zegoena… Ez zuen horrela bukatu behar izan.
Oscar Romero, baita monseñor Romero bezala ezagututa 1918ko abuztuaren 15ean jaio zen eta 61 urterekin hil zuten 1980ko martxoaren 24ean. Zazpi anai-arreba ziren: Gaspar Romero, Mamerto Romero, Arnoldo Moreno, Romulo, Zaida Romero, Gustavo Romero eta Anita Romero. Oscarri tiroz hil zuten Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari zen bitartean.
Erroman egin zituen ikasketak. Oscar apaiz katoliko bat izan zen, giza eskubideen defentsan egindako lanagatik ezaguna dena; esate baterako, 1942an apaiz ordenatu bihurtu zuten, 1970an apaiz ordenatu eta 1977an San Salvadorreko artzapezpiku bezala hasi zen lanean.
Jende askok amerikan “San Romero Amerikakoa” deitzen zion, baina gerora 2018an “Santu” deklaratu zuten. Nork aukeratzen santu bezala deitzea? Pertsona bat hiltzean, eliza katolikoak aukeratzen du.
Niri iruditzen zait Oscar Romero pertsona zintzoa zela eta bere helburua besteei laguntzea zela, eta demostratu egin zuela deritzot. Bestalde, ez du oso bizi erraza izan; are gutxiago, ikusita nola hil zuten.
Oscar Romero 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen Salvadorren. Eta 1980ko martxoaren 24an hil zuten tiroska. 1942an apaiz izendatu zuten, ikasketa horiek Erroman egin zituen. 1970. urtean gotzain laguntzaile ordenatua izan zen, Paulo VI.a aita santuaren izenean. San Salvadorreko artzapezpiku izendatu zutenean, denak oso pozik zeuden. Gobernuak eta botere taldeak. Oscarrek denak baloratzen zituen, denak. Orduan egun batean, Rutilio Grande hilda azaldu zen. Berak aurrerazalea eta nekazarien eskubideen defendatzailea zen. Eta orduan artzapezpikuak Molina, gobernuko presidentea, hiltzaile bezala seinalatu zuen. Hortik aurrera gobernuarekin oso gaizki eramaten ziren. Gobernuak mehatxu egin zion ikastetxeak ixtearekin. 1980ko otsaila eta martxoan hainbat heriotz mehatxu sinesgarri jaso zituen. Azkenean ezkutuan zegoen tiratzaile batek tiroska hil zion. 2018. urtean Frantzisko Aita santuak ‘Santu’ izendatu zuen.
Oscar Romero, El Slavador herrialdeko gizon bat zen. 1917ko abuztuak 15ean jaio zen(Ciudad Barrios), eta 1980ko martxoak 24ean hil zuten tirozka San Salvadorren(El Salvadorreko hiriburua), San Salvadorko Divina Providencia ospitaleko kaperan eukaristia ospatzen ari zela. Bere hilketaren agindua ez da inoiz ofizialki baieztatu.
Oscarrek, lan asko egin zuen Salvardorren, bertako militanteen aurka. Baita ere, giza eskubideen alde borrokatu zuen eta azkenik, militanteek akabatutako zibilen denfentsan irten zen, hauengan errespetua adierazteko.
Bestalde, 1979an(hil baino urte bat lehenago), Bakearen Nobel Saria eman zioten UK-ko parlamentuak. Sari honek, Monseñorrek egindako lanaren opari bat bezala adierazten zuten. Baita ere, 1994. urte inguruan, “Siervo De Dios” izenburua jaso zuen.
OSCAR ROMERO
San Óscar Arnulfo El Salvadorreko Ciudad Barriosen jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean. Zoritxarrez, meza ematen ari zen Divina Providencia ospitaleko kaperan eta bertan hil zuten 1980ko martxoaren 24ean. Bera giza munduan oso garrantzitsua izan zen eta laugarren artzapezpiko metropolitarra izateaz gain, giza eskubideen defentsan egin zuen lanagatik hitzal handiko gizona bihurtu zen. Biktimen eskubideen defentsa argitaratzeagatik biolentzia bidea hautatu gabe ospe izugarria lortu zuen. Gainera, bere igandeko mezetan, eskubideen salaketa asko azaltzen zituen besteei begiak irekitzeko eta guztiok ohartzeko inguruan zuten arazoaz.
Apaiz honek, ikasketak El Salvadorren eta Erroman egin zituen 1942 urterarte apaiz izateko ordenatua izan baitzen. Handik 28 urteetara, gotzain ordenatu zuten eta horren ondoren 1977 artzapezpikutzat burutu zen. Egia esanda, garai horretako elizgizonak bizi gogorra zeramaten, gobernuak babestutako talde militarrak beraietako kopuru handia hil zituztelako denbora laburrean beste pertsona beharduneei laguntzeagatik. San Óscar pobreen aldeko lehentasunezko aukeraren defendatzailetzat izendatu zen esaldi hau nabarmenduz: “Elizaren misioa pobreekin identifikatzea da, horrela aurkitzen du bere salbazioa Elizak”.
Berari hil baino egun bat lehenago eskaera bat egin zuen. Berak nahi zuen bide bakarra biolentzia ez erabiltzea zen. Bestalde, berak egin zuen dei berezia armadako gizoneei ohartarazi zien bakearen ardatzak zirela. Jaingoikoari entzun eta jarraitu beharko geniokeela nabarmendu zuen. Hala ere, bere helburu bakarra elkar ez hiltzea zen eta soldaduek ez dutela zertan jainkoaren legearen kontra doan agindurik bete behar
Hortik aurrera, San Romero Amerikakoa edo Santu izendatu zuten. Nire aburuz, gizon honek giza sozialean aldaketa nabarmena eragin zuen positiboki. Onurak bakarrik ekarri zituen mundu honetara.
MONSEÑOR OSCAR ROMERO
Monseñor Oscar Romerok, Salvadorean jaio zen Abuztuaren 15ean. Txikitatik nahi zuen apaiza izan eta besteei lagundu. Urte batzuk geroago Romara joan zen bere Teologiako ikasketak jarraitzeko. Roman zegoenean, asko sufritu zuen, izan ere 2. mundu gerra zegoen. 24 urterekin apaiz izendatu zuten eta gero San Miguel izeneko eliza batean eman zituen 20 urte. Proiektu asko bultzatu zituen tarte horretan. Adibidez, Karitas, Alkoholikoentzako laguntzak, pobreentzako janari bilketak… Geroago, obispo izendatu zuten eta bertan ezagutu zuen Don Rutilio Grande, bere laguna izan zena.
1975eko ekainan, Guardia Nazionalak, 5 bizilagun hil zituen eta Romerok, beraien familiei lagundu eta babestu zien. Garai horretan pertsona asko zauden pobrezian eta Romerok beti irekitzen zituen ateak, pobre horiei laguntzeko eta beraiekin hitz egiteko. 1977an, Arsobispo izendatu zuten. Eta garai horretan, injustizia asko eta ezegonkortasun handia zegoen. Rutilio Grande hil egin zuten, eta Romerok oso gaizki igaro zuen, bere laguna baitzen. Horregatik, mesa handi bat egin zuten bere oroimenean.
Azkenean, mehatxu asko ailegatu zizkion. Pertsona askok hil nahi zuten, bakea eta askatasuna aldarrikatzen zuelako herri biolento batean. Bere eguneroko liburuan, bere pentsamenduak idazten zituen. Berak ez zeukan beldurrik heriotzari eta berak bazekien nola amaituko zuen bere eginkizunen ondorioz. Baina ez zuen bertan behera utziko bere bizi proiektua. Amaitzeko, hil baino egun bat lehenago, publikoki eskatu zuen ejertzitoari ez hiltzeko pertsona gehiago eta bakea sustatzeko. Bere aldarrikapena ez zen oso ondo hartu pertsona batzuetan eta egun bat geroago, 1980an, mesa bat ematen ari zenean, burura dsparatu zioten, bere heriotza eraginez.
Oscar Romero Artzapezpiku zeneko garaia oso gogorra zen, eta berak harturiko erabakiak garbiak izan ziren. Nire ustez beharrezkoak ordungo egoerari buelta ematen hasteko aurrerakada pauso bat ematea izan baitzen, hori dela eta garrantzi haundia izan zuten. Hala ere, gobernuak talde militar armatu batzuk babestu zituen haiek apaiz ugariren kontra egiteko. Hori guztia apaizek herritar txiroenei laguntza eskaini zietelako hasi zen. Gobernuaren jokabidea ez zen batere bidezkoa izan, laguntza eskaintzen ari ziren bakarren kontra altxatu baitzen. Gainera gobernuak esaten zuenaren kontrakoa defendatzen zuten pertsonen heriotza eragin zuten.
Esaterako “desagerrarazi” zuten apaizetako bat Rutilio Grande izan zen. Ordundik aurrera Oscar Romerok bere iritzia oraindik eta argiago adierazi zuen. Erabaki paregabea izan zela uste dut, ez baitzuen inoiz biolentziara jo bere hitzekin lortu zuen jende pila bat mugitzea eta kontzientziatzea. Honela, iganderoko hiltzaldietan gizarte hartan baliabide gutxien zituztenei laguntzea komeni zela eta elizak hori defendatzen zuela aldarrikatzen hasi zen guztientzat. Horrelakoak defendatzeagatik jada gobernua bere atzetik zebilen baina, ein haundi batean haren heriotza ekarri zuena hil baino egun bat lehenago eginiko eskaera izan zen. Izan ere militarrei herritarrak ez hiltzeko eskatu zien hau da agintariek esaten zietena ukatzeko. Horrek bere heriotza ekarri arren berak onartua zeukan zihurrenik bere adiskide askoren moduan hilko zutela.
Hala ere, berak biolentziarik erabili behar ez zela aldarrikatu zuen edozerren gainetik, horrekin batera herritar guztiok ditugun eskubideen alde egin zuen bere laguntza eskainiz. Honek guztiak zer nolako pertsona miresgarria zen agirian usten digu, berarengandik asko ikasteko duakagula uste dut. Hau da ondorio bezala, bere jarduteko modua eredutzat hartuko nuke biolentziak ez bailuke inoiz aukera bar izan behar.
Dokumental hau ikusi eta gero txundituta gelditu naiz. Errealitatean gertatutako hainbat gauza ikusten dira, gainera Oscar Romeroren irudiak eta ahotsa agertzen dira. Oscar Romero 1980ko martxoaren 24 an hil egin zuten. Zoritxarrez tiro bat emanda. Oscar Romero oso gizon jatorra zen, gainera apaiza zen eta denei laguntzen egoten zen. Oscar Romero 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen, El Salvadorren. Oscar Romeroren adiskideak hau da apaizak, militarrek hil zituzten, nekazari pobreei laguntzen egoteagatik. Oscar Romero elizara joaten zen eta laguntza behar zuten pertsonei beti laguntza ematen egoten zen, Oscarrek inoiz ez zuen biolentzia erabili beti pentsatzen zuelako, gerrarekin ez zutela ezer lortuko. Oscar horren pertsona ona zen, hil baina egun bat lehenago denei ohar bat egin ziela. Militarrei, poliziei eta kuartelekoei pentsatzeko zertan hari diren, zergatik beraien seme-alabak hari direla hiltzen. Eta zori txarren hurrengo egunean Oscar Romero hil egin zuten
Óscar Romero El Salvadorren giza eskubideen defendatzaile eta buruzagi erlijioso nabarmena izan zen. Justizia sozialarekin zuen konpromisoa eta bere herrialdeko zapalkuntzari eta indarkeriari aurre egiteko izan zuen ausardia justiziaren eta bakearen aldeko borrokan ikono bihurtu zuten. Ahulenen defentsan izandako jarrera ausart eta irmoak eta indarkeria eta injustiziaren salaketak 1980an meza egiten ari zela hil zuten.
Mundu osoko jende askok martiri eta santu gisa gogoan eta errespetatzen du Romero. Bere ondarea bizirik dago mundu justuago eta solidarioago baten alde borrokatzen dutenen memoria kolektiboan. Bere bizitzak eta bere mezuak ausartak izatera, injustiziaren aurrean ahotsa altxatzera eta pertsona guztien giza eskubideen alde borrokatzera bultzatzen gaituzte. Laburbilduz, Óscar Romero itxaropenaren eta erresistentziaren ikurra izan zen, justiziaren eta giza duintasunaren balioak uneoro defendatzearen garrantzia gogoraraziz.
Óscar Arnulfo Romero El Salvadorreko buruzagi erlijioso nabarmena izan zen, 1977tik 1980an hil zen tragikora arte San Salvadorreko artzapezpiku izan zena. Hasieran, kontserbadoretzat hartzen zen, baina bere ikuspegia aldatu egin zen bere herrialdean indarkeria eta injustizia ikusi ostean. Romero ahots ausarta bihurtu zen giza eskubideen urraketak salatzen eta pobreen eta baztertuen alde egiten zuena. Justizia sozialarekin zuen konpromiso sendoa eta zapalduen defentsan erresistentzia eta itxaropenaren ikur bihurtu zuten Latinoamerikako eta beste askorentzat. Tragikoki, meza ospatzen ari zela hil zuten, baina bere ondarea mundu osoan justiziaren eta bakearen alde borrokan ari direnen inspirazio gisa bizi da. 2018an kanonizatzeak Eliza Katolikoko santu kategoriara igo zuen, behartsuenei egindako sakrifizioa eta dedikazioa aitortuz.
San Óscar Arnulfo Romero, Monseñor Romero ere deituta, Ciudad Barrios, El Salvador, 1917ko abuztuaren 15an jaio zen eta 1980ko martxoaren 24an hill zen. Apaiz katoliko izan zen, laugarren artzapezpiku metropolitarra izna zen, 1977-1980 bitartean. Diktaduraren aurkako oposizio katolikoko aitzindari bihurtu eta El Salvadorko baztertuen eta pobreen eskubideen alde borrokatu zuen bizirik zegone arte. 1980ena, San Salvadorko katedralean meza ematen ari zenean hil zuten.
2015eko maiatzaren 23an, Frantzisko aita santuak dohatsu aitortu zuen eta 2018ko urriaren 14an santu izendatu zuten.
1931n, 13 urte zituela, San Miguelgo seminario txikian sartu zen, eta gero 1937n Erromako Colegio Pío Latinoamericano delakora joan zen ikastera. 1942ko apirilaren 4an, 25 urte zituela. Erroman Giovanni Batista Montini eduki zuen irakasle bezala eta geroago Paulo VI.a aita santua bihurtu zena. 1943an itzuli zen El Salvadorrera, eta Anamorosko erretore izendatu zuten, geroago San Miguel hirira bidali zuten, eta 20 urte eman zituen bertan. 1970eko apirilaren 21ean, Paulo VI.a aita santuak San Salvadorko gotzain laguntzaile izan zen. Bukatzeko, 1979n bakearen nobel saria irabazi zuen.
Luken Caballero naiz eta hau da Oscar Romeroren laburpena:
Oscar Arnulfo Romero El Salvadorreko buruzagi erlijioso nabarmena izan zen, 1977tik 1980an hil zen tragikora arte San Salvadorreko artzapezpiku izan zena. Hasieran, kontserbadoretzat hartzen zen, baina bere ikuspegia aldatu egin zen bere herrialdean indarkeria eta injustizia ikusi ostean. Romero ahots ausarta bihurtu zen giza eskubideen urraketak salatzen eta pobreen eta baztertuen alde egiten zuena.
Justizia sozialarekin zuen konpromiso sendoa eta zapalduen defentsan erresistentzia eta itxaropenaren ikur bihurtu zuten Latinoamerikako eta beste askorentzat. Tragikoki, meza ospatzen ari zela hil zuten, baina bere ondarea mundu osoan justiziaren eta bakearen alde borrokan ari direnen inspirazio gisa bizi da.
2018an kanonizatzeak Eliza Katolikoko santu kategoriara igo zuen, behartsuenei egindako sakrifizioa eta dedikazioa aitortuz.
Nor da Oscar Romero? Oscar Romero erlijioso oso ospetsua zen, El Salvadorren jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean, 1980an hil zuten martxoaren 24an, Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen hil zen. 1977an artzapezpiku bihurtu zenean talde militarrahil duten apaiz askori Nekazari pobreei laguntzen zieten. Romero santu izendatu zuten14 2018ko urrian Frantzisko Aita Santuak.
Oscar Arnulfo Romero El Salvadorreko buruzagi nabarmena izan zen. Hasieran, kontserbadoretzat hartzen zen, baina bere ikuspegia aldatu egin zen bere herrialdean indarkeria eta injustizia ikusi eta gero. Romero ahots ausarta bihurtu zen giza eskubideen urraketak salatzen eta pobreen eta baztertuen alde egiten zuelako.
Justizia sozialarekin zuen konpromiso sendoa eta zapalduen defentsan erresistentzia eta itxaropenaren ikur bihurtu zuten Latinoamerikako eta beste askorentzat. Tragikoki, meza ospatzen ari zela hil zuten, baina bere ondarea mundu osoan justiziaren eta bakearen alde borrokan ari direnen inspirazio gisa bizi da.
Oscar Romero Barrios hirian (El Salvador) jaio zen 1917an. Zortzi anai-arrebetatik bigarrena izan zen. San Miguel-ko monasterioan jardun zuen ikasten zenbait urtetan. Ondoren, Erromara bidali zuten Gregoriano Unibertsitatera bertan Teologiak bere ikasketekin jarraitu zezan, baina zoritxarrez urte gogor eta tristeak bizi izan zituen aldi horretan Bigarren Mundu Gerrak harrapat baitzuen bertan.
24 urte zituenerako jadanik sazerdotea izan zen eta bere apaiz bidea hasi zuen denborarekin San Miguelen pastoral laneta 20 urtez aritzera iritsi arte. Romero gizarteagatik gauza asko egin zituen: alkoliko anonimoak, karitas, pobreentzat elikagaiak… Bere lan gogorrak fruituak atera zituen denborarekin obispo bihurtu zen arte. Aldi batean Jesuitek kontrolatzen zuten monasterio batean jardun zuen bizitzen eta bertan Rutilio Handia ezagutu zuen; bereahala egin ziren anai eta Romero lagun erlazioa baino gehiago anitza hartzen zuen Rutilio. Bere lanarengatik azkenik, 1977an San Salvadorreko arzobispo izendatu zuten.
Baina,horrenbeste ekintza on egin bazituen zergatik hil zuten? Bada garai hartan El Salvadorren egoera politiko larria zegoen. Herritarren gehiengoa, nekazariak, oprimituak ari ziren izaten herriaren gutxiengoengatik, aberatsak. Romerok nekazarien alde egitea aukeratu zuen bere kristautasunak horretara bultzatzen baitzuen. Rutilio Handia ere nekazarien laguntzailea izan zen eta horregatikan hil egin zuten beste bizpahiru pertsonekin batera. Hura Romerorentzat gogorra izan zen, baina horrek ez zuen geratu bere berdintasuna eta bakea lortzeko nahia.
Arrazoi horiengatik, askotan deitzen zioten mediadore egiteko nekazari eta gobernuaren arteko hitzarmenetan baina, ez zuen ezer askorik lortu. Bitartean berak pobreei bere laguntza eskaintzen jarraitu zuen eta mesetan beti ere zenbait mezu bidaltzen zituen. Baita ere nabarmendua izan zen iezik zebiltzan nekazariei ahal zuen moduan errefugio ematen zielako eta babesa. Orduan, mediadore izateko bidali beharrean mezuaka orain bidaltzen zizkiotena hilketa amenazaren mezuak izaten ziren.
Amenaza horien ondoren bere hilketa iritsi zen. Bera hil baino egun bat lehenago elizan armadari, polizie… mezu berezi bat bidali zien bertan zioen ez zutela ahaztu behar jaungoikoaren mezua eta agintarien aginduak ez zituztela bete behar jaungoikoaren mezua apurtzen bazuten agindu horiek; hau da, ez zutela jarraitu behar jendea hiltzen eta hurrengo egunean bera hil zuten. Gizarte pobrearentzat sekulako zaplastekoa izan zen eta oraindik ondo gogoratzen dira berarekin.
Monseñor Romero ere esaten diote, apaiz katoliko izan zen, San Salvadorko laugarren artzapezpiku metropolitarra. Diktaduraren aurkako oposizio katolikoko bihurtu zen, El Salvador baztertuen eta pobreen eskubideen alde borrokatu zuen, batez ere. Santos Romero eta Guadalupe Galdamez-en zortzi seme alabatik bigarrena izan zen. 13 urte zituela, San Miguel seminario txikian sartu zen, eta 1937an San Jose de la Montaña seminarioan.
Monseñor Romero-ren izendapena ustekabe desatsegina izan zen kristau aurrerakoientzat, oso kontserbadoretzat hartua baitzen, gobernuak eta botere taldeak, berriz pozez hartu zuten. Baina Oscar Romero-k laster erakutsi zuen zein izango zen bere jokabidea handik aurrera. Martxoaren 12an Rutilio Grande, jesuita aurrerazalea eta nekazarien eskubideen defendatzailea hil zuten.
Eta ikusi dudan bideoarekin oso laguntzailea zen baita ere bere lagun bat hil egiten dutenean asko aldatzen ditu gauzak bere herritarrentzat. Gauza imposibleak ere egin zituen, edo ilegalak azkenean pertsonek gustora zegoenakin. Baina esan dudan bezala hasieran hil egin zuten, baina behintzat bere herritarrei ona egin zien denbora guztian. Ikusi dugun bideo baten baita ere emakume bat dago non Oscar Romero-ren gauzak dauzka bere koadernoa, erradioa eta horrelakoak non kontserbatu egiten ditu momentuan. Hori ikustea baten partez oso polita da zer pertsona askori lagundu eta bizitza salbatu zion gende askori gainera ere bere bizi osoa eman zuen pertsona horiei.
1917an jaio zen Ciudad Barrios-en. Bere gurasoak Santos Romero eta Guadalupe Galdámez izan ziren. Oscar-ek anai-arreba izan zituen, bera zaharrenetako bat izan zen. Noski bere familia katolikoa zenez bautizatu egin zuten 1919ko maiatzaren 11n bere herriko parrokian. Gaztea zenean asko gustatzen zitzaion elizara joatea betitik izan du sekulako konexioa jainkoarekin. Zerbait fragil zuen osasuna eta eskolan esaten dutenez matematiketan destakatzen zuen. 1930. urtean, bakarrik hamahiru urte zituela, hiriko seminariora joan zen. Ondoren, zazpi urte geroxeago, Seminario de San José de la Montaña de San Salvador-en sartu zen.
Sacerdote bihurtu zen eta hogeita lau urte zituela Romara bidali zuten. Han asko ikasi zuen, Giovanni Batista Montini-ren irakasketak asko lagundu baitzioten. 1943an El Salvador-era bueltatu zen, Ciudad de Anamorós-en parrokoa izendatu zuten. Urte batzuk pasa ondoren, San Miguel-en izan zen apaizburu eta Miguel Ángel Machado-ren auxiliarra izendatu zuten.
San Oscar Arnulfo Romero El Salvadorren jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean eta 1980ko martxoaren 24ean. Monseñor Romero deituta apaiz katolikoa izan zen, San Salvadorko laugarren artzapezpiku metropolitarra 1977-1980 urteen bitartean. Diktaduraren aurkako oposizio aitzindari bihurtu zen. Mehatxu asko jaso zituen baina ez zen beldurtu eta aurrera jarraitu zuen, oso maitatua zen eta biztanle guztiak oso arro zeuden egin zuen lanarengatik. El Salvadorko baztertuen eta pobreen eskubideen alde borrokatu zuen. San Salvadorko katedralean meza ematen ari zela hil zuten.
Óscar Romero Salvadorreko apaiz katolikoa eta San Salvadorreko artzapezpikua izan zen. 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen eta 1980ko martxoaren 24an hil zuten Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ospatzen hari zela. El Salvadorrek 1980ko hamarkadan bizi izan zuen gerra zibilaren testuinguruan giza eskubideen defentsagatik duem konpromisoa nabarmendu zen. Bere jarrera ausartak behartsuenen laguntza irabazi zion, baina etsai ugari ere irabazi zizkion, elizako eta gobernuko sektore kontserbadoreak barne. Jaso zituen heriotza-mehatxuak gorabehera, Romerok injustiziak salatzen eta bakea eta justizia soziala defendatzen jarraitu zuen. Óscar Arnulfo Romero y Galdámez, Monseñor Romero izenez ezagunagoa, Salvadorreko apaiz katolikoa eta San Salvadorreko artzapezpikua izan zen. 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen eta 1980ko martxoaren 24an hil zuten Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ospatzen ari zela. 2018an, Frantzisko Aita Santuak, Salvadorreko lehen santu eta Latinoamerikako giza eskubideen aldeko borrokaren ikur bihurtuz.
Óscar Romero gotzain martiriari buruzko dokumentala ikusi genuen, oso historia garrantzitsua da, eta dokumental hau, aurreko hitzaldietan aipatutako egoerak argitzen ditu. Benetan tristea izan zen bere bizitzaren bukaerarekin lotuta dagoen historia hori kontemplatzea. Romero gotzaina jendearen defentsan jardun zuen, ezaguna zen pobreen defentsaren alde egoteagatik, pinuarengatik, gizakien eskubideak defendatzen hasi zenetik hasita. Eta hori guztiarekin, hil zuten. Bere hitzak eta ekintzak beti argiak eta zuzenak izan dira. Bere herrialdearen justizia eta pobreentzako defentsan egindako lanagatik, Romero beti gogora izango da. Bonako pertsona eta bonako heriotza. Hartara, Romero gotzain martiriaren gertakizunak erakusten dituen dokumental hau izan da benetan erakargarria eta interesgarria, asko gustatu zait.
Oscar Romerori buruzko dokumetala ikusi du. Bertan bere ahotsak eta irudiak agertzen dira, horrek arritu egin nau. Bera 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen, El Salvadorren, eta tiro batez hil zute, 1980ko martxoaren 24an. Apaiz lanetan jarduten zuen. Pertsona ona zen, beti jendeari lagutnzeko prest zegoen. Elizara joaten zenean, behar zuten jendeari lagundu egiten zion. Berak beti pentsatzen zuen biolentziarekin ez zela ezer lortzen, orduan, inoz ere ez zuen erabiltzen. Zoritxarrez militarrek hil egin zuten. Hil aurretik ordea, hitz batzuk esan zituen.
Ez zait batere justua iruditzen Oscar Romerori gertatu zitzaiona. Horrelako pertsona ona izan da, beti laguntzeko prest, eta militar batzuk hiltzea ez da justua. Denok daukagu eskubidea bizitzeko, eta biolentziarekin ez dugu ezer lortzen.
Dudarik gabe Monseñor Romero apaiz ikaragarria izan zen. Asko harritzen nau El Salvadorreko egoera urte horietan, ez da batere bidegarria. Bere bizia dedikatu zuen apaiz izateari baina baita ere talde militarren kontra jende gehiago ez hiltzeko. El Salvadorreko artzapezpiku izendatu zutenean, apaiz asko hil ziren urte horretan talde militarrak akabatu zituzten, nekazari pobreenei laguntzeagatik. Ez zait batere ondo iruditzek armadak egiten zuena, nire ustez, bakea oso garrantzitsua herrialde batek ondo funtzionatzeko. Monseñorrek esaten zion lege guztien gainean Jainkoarena zegoela, eta honek ez hiltzeko esaten zuen. Monseñorrek mezu hau nahi zuen zabaldu eta asko burrukatu zuen bakea lortzeko. Zoritxarrez ospitale bateko kapilan meza ematen ari zela tiro bat eman zioten beraren heriotza ekarriz. Azkenik, Frantzisko Aita Santuak 2018ko urriaren 14an Santu izendatu zuen Monseñor.
Oscar Romero elizaren inguruan hasi zen garaian, gobernuko militarrek hainbat apaiz hil zituzten nekazari dirugabeei laguntzeagatik soilik. Hoietako kasu garrantzitsu bat da Rutilio granderen hilketa da. Oscar Romerok, zegoen kasua ikusirik, pobreen alde egin zuen batere biolentziarik erabili gabe, baita ere, biktimen eskubideen alde egin zuen hainbat aldiz.
Bera hil zen egunaren bezperan, dei baten eskubidea eskatu zuen. Bere herrialdeko militarrei, beraien seme nekazariak hiltzen ari zirela eta beraiek zirela jaten ematen zietena zen. Eta nahiz eta beraiek militarrak izan, eta nahiz eta botere handia eduki biztanleen artean, inork ezin duela jainkoaren aurka egon eta beraiek horretan ari zirela.
Nire iritziz, oso gaizki dago garai horretan militarrak egiten zutena, apezpiku eta apaiz guztien helburua nekazari pobreei laguntzea zen eta ez zieten uzten militarrek. Ez dut ulertzen horren arrazoia, nekazari hoiei lagundu ezkero, baliabide gehiago egongo ziren.
Oscar Romero izeneko apaiza, El Salvadorren jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean eta San Salvador hirian hil zuten, 1980ko martxoaren 24an meza ematen ari zela. Gobernuak babestutako talde militarrek apaiz ugari hil zituzten jende pobreei laguntzeagatik. Oscar Romerok giza eskubideren urraketa ugari salatu zituen. Iruditzen zait Oscar Romero bezalako jendea falta dela mundu honetan, gainera Oscar Romero oso pertsona ausarta zen, pertsona txarren aurka egiten zuelako jakinda zer nolako arriksua zegoen.
Óscar Romeroren bizitzaz jakin eta gero, harrituta gelditu nintzen. Dokumentalean benetako istorioa kontatzen du, gainera bere ahotsa eta argazkiak agertzen dira, eta horrek dokumentala ikusteko orduan, atentzio gehiago jartzera bultzatzen du. Óscar Romero, 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen El Salvadorren. Bera, sekulako gotzain ona eta laguntzen zuena zen, beti egoten zen behartsuei eta pobreei laguntzen. Militarrek jakin zuten Óscarren adiskideak, apaizak, nekazari pobreei laguntzen aritzen zirela; beraz, guztiak hil zituzten. Horietako bat Rutilio Grande zen. Óscarren ustez, gerrarekin ez zen ezer konpontzen eta horregatik ez zuen biolentzia ibiltzen; hau da, oso lasaia zen. Zoritxarrez, 1980ko martxoaren 24an, meza ematen ari zela, tiro batez Oscar gotzaina hil zuten.
Nire iritziz, horrek ezingo lukeen egia izan. Óscar oso pertsona ona zen eta beti zegoen jendeari laguntzeko prest. Berak ez zeukan errurik eta ez zuen merezi horrelakorik gertatzerik. Amorru handia ematen dit, gehienetan gutxien merezi duten pertsonei egiten dizkiela horrelako gauzak, eta ez benetan merezi dutenei.
Dokumental hau ikusi ondoren gauza asko ikasi ditut eta asko hunkitu nau. Dokumental honetan gure bizitzan gertatzen diren gauzak argi eta garbi ikusten dira eta hori oso aberatsgarria da gauzak ikasteko. Bertan Oscar Romeroren bizia azaltzen du eta jendeari laguntzeko egin zuen ekarpenak azaltzen ditu. Berak, diktaduraren aurka egin zuen eta oposizio katolikoko aitzindari bihurtu zen eta El Salvadorreko baztertuen eta pobreen alde borrokatu zuen. Hori guztia dela eta, 2018an Frantsizko Aita Santuak Santu izendatu zuen.
Niri, Oscarrek jendeari laguntzeko egindako lana txalotzekoa iruditzen zait. Berak edozer egin zuen jendeari laguntzeko jakinda bizia galtzeko arriskuak zituela, nahiz eta horrelako jendeak gutxien merezi duen bizia galtzeko. Nire iritziz, munduan horrelako jende gehiago egon beharko luke jendeari laguntzeko.
Monseñor Romero 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen. Salvadorko apaiz katolikoa izan zen eta San Salvadorko laugarren artzapezpiku metropolitarra 1977-1980 bitartean. Baztertuen eta pobreen eskubideen alde borrokatu zuen, jendea bere bila zenbila hark ez zuen etxetik irtetzen baina etxean meza radiotik ematen zuen. Salvadorko kartel asko bere bila zebiltzan jendeari pentsatzeko modua aldatzen ziolako eta beraien kontra zioalako, Oscar Romeroren aurretik egon zen apaiza ere pentsamendu berdinekoa zen eta hura hil egin zuten. Romero ez zijoan kartelen aurka bakarrik, politikarien aurka ere bai eta haiek ikustean jendea beraien kontra zijoala hil egin zuten Monseñor Romero meza ematen ari zela. 1994an santu izendatu zuten, jendeak San Romero Amerikakoa deitzen diote latinoamerikan
Óscar Romero izeneko apaiza, seminarioan zazpi urte pasa ondoren, 24 urterekin apaiza egin zen Erroman. Mugimendu askoren aitzindaria izan zen eta lan asko egin zituen gizartearen alde. Seminario handian, Rutillio Grande izeneko apaizaren lagun egin zen. 1975eko ekainean, hainbat nekazari hil zituen bertako poliziak eta gutun oso garrantzitsu bat bidali zion garai hartako El Salvador herrialdeko lehendakari zen Molina jaunari, gertakaria salatzeko asmoz. Askotan, beste herrialdeetako etorkinei bere elizan eta kanpoko behartsuei laguntza eskaintzen zion. 1977ko otsailaren 3an Monseñor Romero El Salvadorreko artzapezpiku izendatu zuten eta askorentzat ikaragarrizko ezustekoa izan zen. Herrialdean zegoen delinkuentzia maila handia bazen ere, kargua hartzen zuen ekitaldia oso xumea izan zen eta militarrik gabea. Handik hilabetera, bere laguna zen Rutilio Grande hil zuten eta bere ikuspuntua erabat aldatu zen. Izan ere, bazekien hurrengo hildakoa bera izateko arriskua handia zela. Kasu askotan, bitartekari lanetan ere aritzen zen gizartean agertzen ziren arazoekin eta pertsonentzat onena lortzeaz arduratzen zen. Hala ere, iraultzaile marxista izateagatik akusatua izan zen, biolentziaren ardura berak zuela leporatzen ziotelako. Ondoren, bere bizia arriskuan jartzen zuten mezuak ere bazituen, baina apaizak esaten zuen ez zuela bere herria utziko. Azkenik, 1980ko martxoaren 24an hil zuten.
Nire iritziz, horrelako pertsonak oso beharrezkoak dira gizartearen norabidea zehazteko. Izan ere, Monseñor bezalako jenderik ez balego, gizartean azaltzen diren arazoei ezin izango genieke aurre egin. Baita ere, biolentziari aurka egiteko ikaragarrizko saiakerak egin zituen eta bere kasuaren bitartez, El Salvadorren bizitzen ari zen egoera benetan latza mundura zabaldu zuen.
Óscar Arnulfo Romero 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen Ciudad Barrios-en, San Miguel departamenduan. Santos Romero eta Guadalupe Galdámezen zortzi seme-alabetatik bigarrena izan zen. 1919ko maiatzaren 11n bataiatu zuten. Txikitatik oso osasun ahula izan zuen, herabe eta isila zen. El Salvadorko baztertuen eta pobreen eskubideen alde borrokatu zuen, batez ere. San Salvadorko katedralean meza ematen ari zela hil zuten; handik gutxira pobreen eskubideen aldeko martiritzat hartua zen. 2015eko maiatzaren 23an, Frantzisko aita santuak dohatsu aitortu zuen eta 2018ko urriaren 14an santu izendatu zuen.1931n, 13 urte zituela, San Miguelgo seminario txikian sartu zen, eta 1937an San José de la Montaña seminarioan, San Salvadorren. 1970eko apirilaren 21ean, Paulo VI.a aita santuak San Salvadorko gotzain laguntzaile izendatu zuen, 1974an Santiago de Maria elizbarrutiko apezpiku, eta 1977ko otsailaren 3an San Salvadorko artzapezpiku, Luis Chavez y Gonzalezen ondorengo. 1980ko otsailean eta martxoan Óscar Romerok heriotz mehatxu sinesgarriak jaso zituen. Azkenik, 1980ko martxoaren 24an ezkutuko tiratzaile batek hil zuen, Divina Providencia ospitaleko kaperan meza ematen ari zela. Hil aurreko egunean, eskaera zuzena egina zion El Salvadorko armadari.
Dokumental honek erakusten digu Monsinore Óscar Romero izeneko apaizak bizi izan zuen errealitate gogorra eta egon ziren gertakizunei aurrera nola egin zion. Bera San Salvadorren jaio zen 1917ko abuztuaren 15ean eta dokumentalean ikusi dezakegu nolako bizia eduki zuen bere ahotsa eta irudien bidez. Gainera, bere hainbat argazki telebista erreportajetan azaltzen dira eta horrek bere azalean jartzeak eragiten digu. Nik uste dut, berak eman zuen etsenplua jarraitu beharko genuela oso gizon jakintsua eta eskuzabala izan baitzen. Horretaz gain, egon zen injustiziaz hitz egin nahiko nuke. Berak pobreei laguntzen igarotzen zuen bere bizia eta horren trukean jaso zuena ez zait ondo iruditzen. Militarrek apaiz ugari hil zituzten eta horietako bat Oscar izan zen. Bestalde, hil aurreko egunean eskaera gogor bat egin zien armadako gizonei: Guardia Nacionaleko baseei, poliziarenei, koarteletakoei… Esanez, herri berdinean bizentzen zirenez beraien artean babestu egin beharko zirela eta soldaduek ez zutela jainkoaren kontra dagoen agindurik gailendu behar. Baina, ohar horren ondoren hil egin zuten meza ematen ari zela, tiro batez, 1980ko martxoaren 24an. Bera elizara joaten zen behartsuei laguntzera eta zaintzera, beti pentsatu izan zuen gerrak ez zuela ezertarako balio eta ahal zuena egiten zuen biolentzia sahiesteko.
Oscar Romero monseñorea San Salvador osoko apaiz garrantzitsuenetakoa izan zen. Bideoan kontatzen da nola El Salvadorren ustelkeria handia egon zen herrialde osoko politikarien aldetik. Osacar Romerok beti hitz egiten zuen mezetan horretaz, El Salvadorren gertatzen zen guztiaren aurka zegoela esanez. Gobernuak babestutako soldadu talde batzuk ziren. Osacar Romerok soldadu hauek hildako errugabeen kopuruaz hitz egiten zuen beti. Biztanleriarengan eragin handia zuenez, mafiek gorroto zuten eta hil nahi zuten eta orduan egin zuten. Osacar Romero monseñorea San Salvadorren meza ematen ari zen egun batean, militar talde bateko kide batek, hainbat tiro egin zioten bularrean, eta horrela bere bizitzarekin amaitu zuen.
Óscar Romero
Nire iritziz Óscar Romero oso pertsona ona eta eredugarria izan zen. Honek, biktima askoren eskubideak defendatzen baitzituen eta haiengan asko egiten zuen, eta hau guztia inolako biolentziarik erabili gabe. Baita ere, pobreen alde ere erabateko akzioak egin zituen haiengan eta beti zuen ezpainetan ““Elizaren misioa pobreekin identifikatzea da, horrela aurkitzen du bere salbazioa Elizak” esandia honek asko identifikatzen zuelako. Eta hura hil zen harte egunez egun jardun zuen lagundu nahian eta nire uztez honek ikustaratzen du Romero oso pertsona ona izan zela. Bukatzeko, 2018an Romerori “Santu” izendapena eman zion egin zuen guztiagatik.
1917ko abuztuaren 15ean Óscar Arnulfo Romero monseñorea jaio zen Ciudad Barriosen (El Salvador). 1942an, apaiz katoliko bihurtu zen eta elizan azkar igo zen, 1977an San Salvadorko artzapezpiku izan zen arte. Hasieran, Romerok gobernu kontserbadorearen alde egin zuen, baina bere nazioan injustiziak eta giza eskubideen urraketak ikusita, bihurtu zen. behartsuen eta zapalduen defendatzailea.
1980ko martxoaren 23an egin zuen sermoiak, non soldaduei eskatzen zien herria erreprimitzeko agindu inmoralak baztertzeko, aldaketa nabarmena izan zuen. Monseñor Romero erregimenaren errepresioaren eta indarkeria politikoaren aurkako ahots ausart bihurtu zen El Salvadorren, gehiegikeriak salatuz eta giza eskubideak defendatuz.
Óscar Romero, San Óscar Romero izenez ere ezaguna, salvadoretar artzapezpiku katolikoa eta giza eskubideen defendatzailea izan zen. 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen El Salvadorren eta 1980ko martxoaren 24an hil zuten meza ospatzen ari zela. Romero bere herrian zapalkuntzaren eta injustiziaren aurkako borroka nekaezinagatik nabarmendu zen.
Hasieran, Eliza Katolikoko buruzagi kontserbadoretzat hartzen zuten Romero, baina bere ikuspuntua izugarri aldatu zen bere laguna, Rutilio Grande apaiza, 1977an hil zutenean, komunitate pobretuekin egindako lanagatik. Une horretatik aurrera, El Salvadorren giza eskubideen defentsan eta indarkeria eta errepresioa salatzeko ahots eragingarri eta ausarta bilakatu zen Romero.
Pobreen eta behartsuenen alde egin zuen, salvadordar guztientzat justizia eta ekitatea eskatuz. Bere elkartasun eta bake mezua itxaropen ikur bihurtu zuen Salvadorreko herriarentzat.
Romeroren hilketak nazio eta nazioartean harritu zuen, justiziaren eta giza eskubideen martiri bihurtuz. Bere ondareak asko inspiratu zituen mundu osoko justizia sozialaren eta giza eskubideen defentsan borrokan. 2018an, Romero santu gisa kanonizatu zuen Eliza Katolikoak, justiziaren alde egindako sakrifizioa eta dedikazioa aitortuz.
Oscar Arnulfo Romero monsinorea El Salvadorreko artzapezpiku katolikoa izan zen, 1917ko abuztuaren 15ean jaioa. Bere bizitza giza eskubideen defentsak eta bere herrialdeko zapalkuntza politiko eta sozialaren aurkako borrokak markatzen dute. Hasieran, kontserbadoretzat hartu zuten, baina jarrera aldatu egin zen pobreekiko injustizia eta indarkeria ikusi ondoren. Romero eragin handiko ahots bihurtu zen, indarkeria salatu eta Salvadorreko gerra zibilean behartsuen eskubideen alde egin zuena. 1980ko martxoaren 24an hil zuten meza ematen ari zela
Oscar Arnulfo Romero Galdámez-ek 1917ko abuztuaren 15ean jaio zen El Salvadorreko Ciudad Barrios herrian. Bertako seminarioetan eta Erroman ikasi ondoren, 1942an lehenengoa egin zen. Sacerdote gisa bere lehen urteetan, lan pastoral eta irakaskuntzan zentratu zen.
1970ean, San Salvadorren biskaitzailerako izendatua izan zen eta 1974an Santiago de María-ren biskaitzaile izendatua izan zen, El Salvadorreko herri erraldoian. 1977an San Salvadorren arzobispo izendatzeak zenbaki bat eragin zuen batzuetan, zentzuzkoa zenez sinistu zuten. Hala ere, bere ikuspegia berriz ere aldatu zen bere lagun eta lankide Rutilio Grande sacerdotearen heriotzaren ostean, 1977ko martxoan. Hauteskundeak pizgarri izan zuen Romero eta geroago, postura aurreratuago eta giza eskubideekiko konpromiso handiagoa hartu zuen.
Ordutik aurrera, Romero ahots garrantzitsua bihurtu zen El Salvadorreko justizia sozialaren eta politikaren errepresioaren aurkako borrokaren barruan. Publikoki salatu zuen gobernuak herriko eta pobreen kontra erabiltzen zuen indarkeria eta errepresioa, bai eta heriotza taldeen eta segurtasun indarren erasoak ere.
Bere predikazioa eta defendatutako hauskortasunak erasotzaileak lortu zuten bere ideiak kontrakoak zirenentzat. 1980ko martxoaren 24an, San Salvadorren Divina Providencia ospitaleko kapera izenekoan misa ospatzen ari zen bitartean, tirokabiar batek hildako egin zuen, heriotz talde bateko bakardadea izanik.
Romeroren heriotzak erabakia izan zen nazioarteko kondenan eta indarkeria amaitzeko eta negoziatu bide bat bilatzeko gobernu salvadorearraren gainean indarra gehitu zuen. Giza eskubideen defentsore gisa eta justizia sozialaren martir gisa bere legatua egunetik egunera da. 2018an, Eliza Katolikoak santutu zuen, berarengandik baliatu eta gaizkiagoenengandik babes emanez.